CUMHURİYET DÖNEMİNDE FIKRA
è Cumhuriyet Dönemi'nde gazete ve dergilerin çoğalması ile fıkra türündeki yazılar daha çok görülmeye başlanmıştır.
è Bu dönem fıkralarında yazarlar; sade bir dil ve anlatımla güncel, siyasi, sosyal konularda düşüncelerini ifade etmişlerdir.
YUSUF ZİYA ORTAÇ (1895 – 1967)
è FIKRA TÜRÜNDE ESERLERİ Beşik, Ocak, Sarı Çizmeli Mehmet Ağa, Gün Doğmadan (mizahi fıkra)
REFİK HALİT KARAY (1888-1965)
è FIKRA TÜRÜNDE ESERLERİ Sakın Aldanma, İnanma, Kanma, Kirpinin Dedikleri, Ago Paşa'nın Hatırâtı, Tanıdıklarım, Guguklu Saat (mizahi fıkra) Bir İçim Su, Bir Avuç Saçma
PEYAMİ SAFA(1899-1961)
è FIKRA TÜRÜNDE ESERLERİ Peyami Safa ;Son Telgraf, Tasvir-i Efkâr, Cumhuriyet, Son Havadis gazetelerinde yazdığı fıkra ve makaleleriyle tanınan bir yazardır.
NECİP FAZIL KISAKÜREK (1904 – 1983)
è FIKRA TÜRÜNDE ESERLERİ Çöle İnen Nur
FALİH RIFKI ATAY (1894-1971)
è FIKRA TÜRÜNDE ESERLERİ Eski Saat, Niçin Kurtulmamak, Çile, İnanç, Pazar Konuşmaları, Kurtuluş, Bayrak
ŞEVKET RADO (1913-1988)
è FIKRA TÜRÜNDE ESERLERİ Sözün Gelişi
OKTAY AKBAL (1923- 2015)
è FIKRA TÜRÜNDE ESERLERİ Yazmak Yaşamak, Ölümsüz Oyun, Atatürk Yaşadı mı?
CUMHURİYET DÖNEMİNDE ELEŞTİRİ
è Cumhuriyet'in ilk yıllarında daha çok öznel eleştiri örneklerine rastlanırken sonraları nesnel eleştiriler ağırlık kazanmaya başlamıştır.
è 1940'lı yıllardan itibaren eleştiri türünde hem nitelik hem de nicelik açısından önemli gelişmeler olmuştur.
è Edebî eleştiri türünde biçim–içerik, açıklık-kapalılık, eski–yeni, edebiyatta yarar, toplum için sanat, sanat için sanat, yenilik, sanatta güzel ve fayda gibi genel konuların yanı sıra roman ve hikâyede yazarların roman anlayışları, kişiyi canlandırmadaki ustalıkları, bakış açıları, dili ve ayrıntıyı kullanmadaki becerileri ele alınan konulardır.
MEHMET KAPLAN (1915-1986)
è ELEŞTİRİ TÜRÜNDE ESERLERİ İstanbul dergisindeki inceleme ve eleştiri yazılarıyla tanınmıştır.
FETHİ NACİ (1927 - 2008)
è ELEŞTİRİ TÜRÜNDE ESERLERİ İnsan Tükenmez, Gerçek Saygısı, Azgelişmiş Ülkeler ve Sosyalizm, Emperyalizm Nedir? ,Azgelişmiş Ülkelerde Askeri Darbeler ve Demokrasi, Kompradorsuz Türkiye, 100 Soruda Atatürk'ün Temel Görüşleri, On Türk Romanı, Edebiyat Yazıları, 100 Soruda Türkiye'de Roman ve Toplumsal Değişme, Eleştiri Günlüğü, Bir Hikâyeci: Sait Faik-Bir Romancı: Yaşar Kemal, Gücünü Yitiren Edebiyat, Roman ve Yaşam, Eleştiride 40 Yıl, 40 Yılda 40 Roman, Reşat Nuri'nin Romancılığı, 50 Türk Romanı, Şiir Yazıları, 60 Türk Romanı, Kıskanmak, Sait Faik'in Hikâyeciliği, Yaşar Kemal'in Romancılığı, Yüzyılın 100 Türk Romanı, Dönüp Baktığımda
ASIM BEZİRCİ (1927- 1993)
è ELEŞTİRİ TÜRÜNDE ESERLERİ 1950 Sonrasında Hikayecilerimiz
TAHİR ALANGU (1915 - 1973)
è ELEŞTİRİ TÜRÜNDE ESERLERİ Cumhuriyet'ten Sonra Hikâye ve Roman , 100 Ünlü Türk Eseri
BERNA MORAN (1921 - 1993)
è ELEŞTİRİ TÜRÜNDE ESERLERİ Edebiyat Kuramları ve Eleştiri, Türk Romanına Eleştirel Bir Bakış
ENİS BATUR (1952-)
è ELEŞTİRİ TÜRÜNDE ESERLERİ Patates , Kulak, Tilki