SORU 12 "Bu” sözcüğü, aşağıdaki cümlelerin hangisinde tür bakımından ötekilerden farklıdır?
A) Kolay değil bu yaşta dünyanın en zor yarışmasını kazanmak.
B) "Bu taşındır" diyerek Kabe’yi diksem başına
C) Bu ellerle kazandım seni okutup bu günlere getiren parayı.
D) Kalbi bu üzüntüye daha fazla dayanamamış olacak ki genç yaşta öldü.
E) Ağır ağır çıkacaksın bu merdivenlerden
Cevap B A, C, D, E seçeneklerinde sıfat türündedir. B’de ise "taş" isminden önce gelen “bu" sözü "Kâbe" isminin yerine geçtiği için zamirdir.
SORU 13 Aşağıdaki cümlelerin hangisinde (-cık -cik, - cuk, -cük) ekiyle türemiş sözcük, küçültme anlamından sıyrılarak somut varlığa ad olmuştur?
A) Yıllardır korktuğuma inanamıyorum bademcik ameliyatı olmaktan.
B) Gencecik yaşına rağmen Real Madrid kalesini korumuştu Casillas.
C) Evlerinin önünde bulanan küçücük ağacı dedesiyle birlikte dikmişti.
D) Sokaktaki çocuğun üzerinde incecik bir elbise vardı.
E) İstanbul’a su içiren Terkos Gölü’nün içinde bir sürü adacık oluşmuştu.
Cevap A B’deki “gencecik" sözü çok genç; C’deki "küçücük" sözü çok küçük, D’deki "incecik" sözü çok ince; E'deki "adacık" sözü “küçük ada" küçültme ekidir. A’dakî "bademcik" sözü, küçültme anlamından sıyrılmış ve bir varlığa ad olmuştur.
SORU 14 Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, sıfat tamlaması belirtisiz nesne görevindedir?
A) Öğretmenimiz sınıfta kitap okuma saati düzenliyordu.
B) Orhan Veli’nin şiirlerini okurken öğretmenimizi dikkatle dinlerdim.
C) Sınıfımızda şiire ilgi duyan öğrenci çok azdı ne yazık ki.
D) Öğretmen, Cumhuriyet dönemi edebiyatından bir veya iki soru geleceğini söyledi.
E) Öğretmenimiz bize sık sık güzel şiirler okurdu.
Cevap E E'deki cümlenin nesnesi “güzel şiirler" sözüdür ve bu bir sıfat tamlamasıdır.
SORU 15 Aşağıdaki cümlelerin hangisinde nesne ortaklığı söz konusudur?
A) İşi çok çabuk öğrenmiş, insanları nasıl kullanacağını öğrenmişti.
B) Sabah çok erken uyandı, duş aldı, giyindi, işe gitmek üzere evden çıktı.
C) Annem, sabahları oldukça erkenden kalkar, kahvaltıyı hazırlardı.
D) Yeni aldığı pantolonunu, yıkadı, kuruttu, ütüledi, giydi ve gitti.
E) Okuldan gelir gelmez ellerini yıkar, akşam da erkenden yatardı.
Cevap D D’deki cümleye baktığımızda “Neyi yıkadı?" “Neyi kuruttu?” “Neyi ütüledi?" "Neyi giydi?” sorularına " pantolonunu " nesnesi cevap vermektedir. Görüldüğü gibi dört yüklemin de nesnesi aynıdır. A’da yüklemlerin nesneleri farklıdır. B’de hiçbir yüklem nesne almamıştır. C’de birinci cümle nesne almamış, İkincisi almıştır. E’de birinci cümle nesne almış, İkincisi almamıştır.
SORU 16 Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir ad takımı arasına, tamlananın sıfatı girmiştir?
A) Eşinin doğum gününde hediye ettiği yüzüğü kaybetmiş.
B) Mavi çizgili kazağının düğmesi kopmuş.
C) Ağacın yere doğru sarkmış olan dallarını budamak gerekiyor.
D) İki gün önce, on senedir görmediğim bir sınıf arkadaşıma rastladım.
E) Bana önerdiğin şarkıyı bir türlü dinleyemedim.
Cevap C Ad takımı (isim tamlaması) arasına tamlananın sıfatının girmesi demek, tamlananın bir
sıfat tamlaması olması demektir. C'de "Ağacın yere doğru sarkmış olan dalları” tamlamasında "ağacın"
tamlayan “yere doğru sarkmış olan dalları” tamlanandır. "yere doğru sarkmış olan” sıfatı "dal” ismini
nitelemiştir.
SORU 17 Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “üstünlük” bildiren bir belirteç (zarf) vardır?
A) Kaba inşaatı yeni biten caminin yapım çalışmaları büyük bir hızla ilerliyor.
B) Ülkemizde iç göç, daha çok, büyük şehirlere doğrudur.
C) Son yıllarda Anadolu’ya doğru büyük bir göç hareketi görülmektedir.
D) Ankara, nüfus bakımından ikinci büyük kentimizdir.
E) Ne yazık ki ülkemizde nüfus planlaması konusunda büyük sorunlar vardır.
Cevap B “en , daha” sözcükleri üstünlük bildiren belirteçlerdir.
SORU 18 (I) Çocuklarınızla (II) babalarını (III) Taksim'de (IV) otobüs durağında (V) gördüm.
Bu cümlede zamanı vurgulamak için “dün" sözcüğünün, numaralanmış yerlerin hangisine getirilmesi uygundur?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
Cevap E Bir cümlede yükleme en yakın olan öge en çok vurgulanan öğedir. Dolayısıyla "dün” sözü yükleme en yakın yerde bulunmalıdır. Bu da (V) ile numaralanan yerdir.
SORU 19 Aşağıdaki cümlelerin hangisinde birden çok nesne vardır?
A) Aşkın kanununu yazsam yeniden. B) Kimi ümitleri yel alır gider.
C) Boş yere bekleme geçen günleri. D) Kimi benim gibi sever gönülden
E) Seni unutmasını, sensiz yaşamasını, öğrendim aşka dair yanıp tutuşmasını
Cevap E A’nın nesnesi " aşkın kanununu” , B’nin nesnesi " kimi ümitleri " C’nin nesnesi “geçen günleri”, D'nin nesnesi yoktur. E’nin nesnesi ise” Seni unutmasını, sensiz yaşamasını, aşka dair yanıp tutuşmasını” şeklindedir. Yani üç nesnesi vardır.
SORU 20 Bihruz Bey, yarım yamalak bir öğrenim görmüş, yirmi üç yirmi dört yaşlarında bir gençtir.
Yukarıdaki cümle ya da onu oluşturan sözcükler Dil Bilgisi açısından incelendiğinde aşağıdakilerden hangisi yanlış olur?
A) Öznesi unvan grubundan oluşmuştur. B) Birden çok niteleme sıfatı vardır.
C) Yüklemi ek-eylemin gelecek zamanı ile çekimlenmiştir. D) "yarım yamalak” sözü ikileme görevindedir.
E) "yaşlarında” sözcüğünün kökü isimdir.
Cevap C A, B, D ve E seçeneklerinde verilenler doğrudur. Ancak “gençtir” sözünde kullanılan Ek geçmiş zaman değil, ekeylemin geniş zamanıdır. Dolayısıyla C yanlıştır.
SORU 21 Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük türetilirken bir ünlü kaybına uğramıştır?
A) Sonuç itibariyle hepimiz birer sararmış fotoğraf olacağız.
B) Ey can! Sana bir daralma gelirse yararınadır, kaygılanma
C) Çocuk kalsaydık da morluklar sadece dizlerimizde olsaydı.
D) Hayatımda ilk defa peynirin pembeleştiğini gördüm.
E) Neden saçların beyazlamış arkadaş
Cevap A Ünlü kaybına uğrayan sözcük A’dadır. sarı - ar - mış
İsim kökü Yapım eki Çekim eki
SORU 22 Aşağıdaki cümlelerin hangisinde eylemin kipinde bir anlam kayması olmuştur?
A) Haftaya yanına gelmeye çalışacağım B) Akşamları geç uyumayı sevmiyorum.
C) Elektrik kesildiği için ödevini yapamamış. D) Akşam beni arayacakmış, söz verdi.
E) Çanakkale’ye gitmekten son anda vazgeçmişler.
Cevap B "sevmiyorum" yüklemi şimdiki zamanla çekimlenmiş olmasına rağmen eylem geniş zaman bildirecek biçimde kullanılmış. Bu durum anlam kaymasına örnektir.
SORU 23 Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yansımadan türetilmiş bir sözcük vardır?
A) Hatıramı, anımı, damarımdan kanımı, tenimdeki canımı, zalim aldı götürdü.
B) Bak işte yaklaşıyor fırtına, bak yine yükseliyor dalgalar
C) Saçının tanesi bile, güneşten parlak, beni karanlığa itme.
D) Mutfakta açık kalan musluğun sebep olduğu şırıltıdan bütün gece uyuyamadım.
E) Konuştuğu esnada o kadar heyecanlıydı ki sesinin titremesini engelleyemedi.
Cevap D "Yansıma sözcük”, doğada duyulan seslerin taklit edilmesiyle, D’de yer alan "şırıltıdan"