Geometride “Nokta”, “Doğru”, “Düzlem” gibi kavramlar tanımsız olarak kabul edilir.
1. Nokta: Nokta “.” biçiminde gösterilir, boyutu yoktur.
2. Doğru: Doğru İki uçtan sınırsız noktalar kümesidir.
3. Düzlem: Düzlem her yönde sonsuza giden noktalar kümesidir. E düzlemi dört yönde de sonsuza kadar gider. E düzlemi aşağıdakı gibi gösterilir
|
4. Doğru Parçası : Doğru parçası iki nokta ile bu iki nokta arasında kalan noktalar kümesidir.
AB doğru parçası [AB] ile gösterilir.
|AB| ile AB doğru parçasının uzunluğu belirtilmektedir.
5. Işın : Işın bir başlangıç noktası olup sonsuza giden noktalar kümesidir.
AB ışını [AB ile gösterilir.
6. Yarı Doğru: [AB ışınından A noktasının çıkarılması ile elde edilen kümeye AB yarıdoğrusu denir.
]AB sembolüyle gösterilir.
Doğrusal nokta kümelerinin gösterimi aşağıdaki şekildedir:
|
AÇILAR
Başlangıç noktaları ortak iki ışının birleşimine açı denir. Şekilde [AC ve [AB ışınının oluşturduğu açı BAC açısıdır.
[AB U [AC = BAC açısıdır. BAC, CAB olarak veya A ile gösterilir.
|
|
[AB ve [AC ışınları açının kenarları, A noktası açının köşesidir.
Açı yazılırken açının köşesi olan nokta ortada yazılır.
1. Açının Ölçüsü
[AB ile [AC arasındaki açıklığın miktarına açının ölçüsü denir. BAC açısının ölçüsü α’dır. m(BAC) = α veya m(A) = α olarak gösterilir. |
|
Ölçüleri eşit olan açılara eş açılar denir.
2. Açının Düzlemde Ayırdığı Bölgeler
Bir açı düzlemi üç bölgeye ayırır. a. Açının kendisi [AB ve [AC ışınları b. İç bölge (taralı alan) c. Dış bölge |
|
3. Açı ölçü birimleri
Açı ölçüsü birimi olarak genelde derece kullanılır. Dereceden başka Radyan birimi de kullanılır. Açı ölçüsü birimleri arasında,
360° = 2π (radyan) eşitliği vardır. Bir ışının başlangıç noktası etrafında bir tur döndürülmesi ile elde edilen açı 360° dir. Derecenin alt birimleri
1° = 60' (dakika). 1' = 60" (saniye). 1° = 3600" dir. 90° = 89° 59' 60" ve 180° = 179° 59' 60" yazılabilir. |
|
4. Ölçülerine göre açılar
a. Ölçüsü 0° ile 90° arasında olan açılara dar açı denir. |
|
b. Ölçüsü 90° olan açılara dik açı denir |
|
c. Ölçüsü 90° ile 180° arasında olan açılara geniş açı denir. |
|
d. Ölçüsü 180° olan açılara doğru açı denir. |
|
e. Ölçüsü 360° olan açıya tam açı denir. |
|
5. Komşu açılar
Köşeleri ve birer ışınları ortak olan, iç bölgesi ortak olmayan açılara komşu açılar denir. CAD ile DAB komşu açılardır. |
|
6. Açıortay
Açıyı iki eşit parçaya bölen ışına açıortay denir. [AD, CAB açısının açıortayıdır. Açıortay üzerinde alınan her noktanın açının kollarına olan (dik) uzaklıkları eşittir. |
|
7. Tümler açı
Ölçüleri toplamı 90° olan iki açıya tümler açılar denir.
α açısının tümlerinin ölçüsü (90° – α) dır. |
|
Komşu tümler iki açının açıortay doğruları arasındaki açının ölçüsü 45° dir.
[OA] ┴ [OB] m(CAE) = 45° |
|
8. Bütünler açı
Ölçüleri toplamı 180° olan iki açıya bütünler açılar denir. |
|
m(ABC)+m(CBD)=180° x + y = 180° |
x açısının bütünlerinin ölçüsü (180° – x) dir.
Komşu bütünler iki açının açıortay doğruları arasındaki açının ölçüsü 90° dir.
m(COE) = 90° |
|
9. Ters Açılar
Kesişen iki doğrunun oluşturduğu açılardan komşu olmayanlara ters açılar denir.
a ile b, c ile d ters açılardır. m(a)=m(b) ve m(c)=m(d) dir. Ters açıların ölçüleri birbirine eşittir. |
|
[OA] ┴ [OB] m(CAE) = 45° |