DIŞ KUVVETLER VE OLUŞTURDUĞU ŞEKİLLERİ
AKARSU AŞINDIRMA ŞEKİLLERİ:
VADİ: Akarsuyun oluşturduğu şekiller arasında en yaygın olanı vadilerdir.
PERİBACASI:
§ Özellikle volkanik arazilerde sel sularının aşındırmasıyla oluşan yer şeklidir.
§ Hem iç hem de dış kuvvetlerine etkisiyle oluşmuştur.
§ Dolaylı yönden Rüzgâr aşındırmasıdır.
§ İç Anadolu Bölgesi: ( Nevşehir - Ürgüp Göreme )
§ Doğu Anadolu Bölgesi ( Erzurum – Narman )
KIRGIBAYIR:
§ Kurak ve yarı kurak bölgelerde sel sularının yamaçlarda oluşturduğu küçük yarıntılardır.
§ İç Anadolu Bölgesinde ve Güneydoğu Anadolu Bölgesinde görülür.
DEV KAZANI:
§ Şelalelerin ( Çağlayan) alt kısımlarında oluşan derin çukurlardır.
PENEPLEN:
§ Deniz seviyesine yaklaşmış hafif dalgalı düzlüktür.
§ Marmara Bölgesinde Çatalca – Kocaeli Platosu örnek verilebilir.
AKARSU BİRİKTİRME ŞEKİLLERİ:
BİRİKİNTİ KONİSİ:
§ Akarsuların yatak eğiminin azaldığı dağ eteklerinde taşıdığı malzemeyi biriktirmesiyle oluşur.
BİRİKİNTİ YELPAZESİ:
§ Birikinti konilerinin genişlemesiyle oluşmaktadır.
DAĞ ETEĞİ OVASI:
§ Dağ yamaçlarında oluşan birikinti koni ve yelpazelerin birleşmesiyle oluşur.
DAĞ İÇİ OVASI:
§ Dağ sıraları arasında kalan çukurlara akarsuların taşıdığı malzemeyi biriktirmesiyle oluşur.
IRMAK ADASI:
§ Akarsuların yatak eğiminin azaldığı yerlerde akarsu ortasında kum ve çakıl birikintilerine denir.
DELTA OVASI:
§ Akarsuyun karalardan aşındırdıkları materyalleri deniz kıyısında biriktirmesiyle oluşur.
AKARSU AŞINDIRMA + BİRİKTİRME ŞEKİLLERİ:
MENDERES:
§ Akarsuyun yatak eğiminin azaldığı yerde, yatağını yana aşındırarak oluşturduğu büklümler.
SEKİ ( TARAÇA ):
§ Vadi yamacında meydana gelen basamak şeklindeki düzlüklerdir.
§ Vadilerin basamak halinde olması zeminin toptan yükselmesi ve akarsuyun buna bağlı olarak derine aşındırma yapmasıdır.
§ Seki ( Taraça ) Epirojenez hareketin kanıtıdır.
§ Hem iç kuvvet hem de dış kuvvetin etkisiyle oluşmuştur.
