HAYATIMIZ KİMYA

SERAMİK

Kil içeren hammaddelerden üretilmiş kiremit, beton, çimento, porselen gibi ürünlere genel olarak seramik denir.

En basit seramik örnekleri, balçık tuğla ve kerpiçtir.

Kil hamurunun 10000 C’nin altındaki sıcaklıklarda fırınlanması ile elde edilen seramik ürünler su geçirgen özelliğe sahiptirler. 

Seramik ürünlere su geçirmezlik özelliği kazanması için sırlama işlemi yapılır. 

Sırla kaplama seramik ürünün çok yüksek sıcaklıklarda camlaşması ile veya Al₂O₃, CaO gibi metal oksitlerin camlaşması ile elde edilir.

PORSELEN

Seramik grubunun en gelişmiş ürünüdür. Porselen iki tür kilin 13000 C sıcaklıkta fırınlanması ile üretilir. Porselenin ham maddesi ise kil, feldspat ve silikattır.

• Kaliteli porselenler gün ışığına tutulduğunda ışığı geçiren porselenlerdir. 
• Porselenler seramiğe göre ısıya daha dayanıklıdır ve suyu geçirmezler. Yapısı gözeneksizdir.

BOYA VE BİLEŞENLERİ

Çeşitli yüzeylere renk vermek, dış etkilerden korumak ve yüzeylerin güzel görünmesini sağlamak için kullanılan maddelere boya denir.

Boya temel olarak; Bağlayıcı, çözücü, renklendiriciden oluşur.

Bağlayıcılar (Reçineler): ( Bezir yağı, balık yağı, polivinil asetat) Bu maddeler polimerleşme reaksiyonu sonucunda katı haldeki renk maddelerinin yüzeye bağlanmasını sağlar.

Boyaya yıkanabilirlik, sertlik, yapışkanlık, parlaklık, renk dayanıklılığı gibi özellikler kazandırır.

Çözücüler: ( Toluen, ksilen, aseton, su, tiner, benzin) Boyanın akışkanlığını ayarlamak için kullanılan uçucu maddelerdir. 

Çözücüsü su olan boyalar su bazlı (plastik) boyalar, çözücüsü organik madde olan boyalara ise solvent bazlı (yağlı boya) denir. 

Su bazlı boyalar kokusuzdur ve hava temasını engellemez. 

Yağlı boyalar çözücüsünden dolayı kokuludur ve yüzeyin hava almasını engeller.

Örtücü ve renlendiriciler (pigmentler): Renklendiriciler genellikle metal bileşikleridir. Çözücü içerisinde çözülmeyen toz halindeki maddelerdir. Boyaya renk vermenin yanında parlaklık, örtücülük, fiziki ve kimyasal dayanıklılık kazandırır.

• Renklendiricilerde bulunması gereken özellikler; 
• Suda çözünmemeli 
• Yağlarda çözünmemeli veya çok az çözünmeli
• Işık ve hava koşullarında zarar görmemeli
• Sürüldüğü yeri örtücü olmalı.

ALAŞIMLAR

Alaşımlar, çeşitli metallerin birbiri içinde homojen olarak karışması ile elde edilen homojen karışımlardır. (Katı- katı çözelti)

Günlük yaşamda kullandığımız pek çok metal eşya yapısında farklı metalleri bulunduran alaşımlardır.

Alaşım üretilmesinin nedeni kullanım alanlarınav bağlı olarak metallerin sertliğini, dayanıklılığını, iletkenliğini ayarlamaktır. 

Alaşımın özelliğini içerisinde kullanılan metallerin türleri ve oranları belirler.

Örneğin çelikte bulunan karbon oranı arttıkça çeliğin kırılganlığı artar. Çinko oranının artması ise çeliğin paslanmazlık özelliğini arttırır.

Alaşım örnekleri;

LEHİM: (%40 Pb, %60 Sn) Sert esnek ve kırılmaya karşı dayanıklıdır. Erime sıcaklığı bileşenlerin erime noktalarından düşüktür. Elektrik devrelerinde kullanılır.

PİRİNÇ: (%65 Cu, %75 Zn) Oldukça sert kolay işlenebilen bir alaşımdır. Kapı kolları ve mobilyalarda kullanılır.

BRONZ: (%82 Cu, %16 Sn, %2 Zn) Bakırdan ve demirden daha sert olan bu alaşım kolay erir ve kalıba daha kolay dökülür. Madalya veya heykel yapımlarında kullanılır.

AMALGAM (%52 Hg, %33Ag, %2Cu, %12.5Sn,%0.5Zn) Diş dolgusunda.