MANYETİK ALAN
Bir birimlik N kutbuna etki eden manyetik kuvvete denir. Vektörel bir niceliktir. Manyetik alan B ile sembolize edilir. Manyetik alan birimi tesla (T) dır.
Akım Geçen Düz Telin Manyetik Alanı
Üzerinden akım geçen telin etrafında dairesel bir manyetik alan oluşur.
Oluşan manyetik alanın yönü akımın yönüne diktir ve sağ el kuralı yardımı ile bulunur.
Akım Geçen Dairesel Telin Manyetik Alanı
Akım geçen dairesel telin merkezinde manyetik alan oluşur.
Oluşan manyetik alanın büyüklüğü
bağıntısı yardımı ile hesaplanır.
Buradaki K değeri manyetik alan sabitidir, değeri 10-7 N/A dir. Oluşan bu manyetik alanın yönü akımın yönüne diktir ve sağ el kuralı yardımı ile bulunur.
Selenoidin Manyetik Alanı
Üzerinden akım geçen N kez tel sarılmış bobinin ekseni boyunca manyetik alan oluşur. Oluşan bu manyetik alanın yönü akımın yönüne diktir ve sağ el kuralı yardımı ile bulunur. Oluşan manyetik alanın büyüklüğü
bağıntısı yardımı ile hesaplanır.
Buradaki K değeri manyetik alan sabitidir, değeri 10-7 N/A dir.
MANYETİK KUVVET
Üzerinden Akım Geçen Tele Etki Eden Manyetik Kuvvet
Sayfa düzlemine paralel düzgün manyetik alan içerisine konulan l uzunluklu iletken telden akım geçirildiğinde, telin üzerine manyetik kuvvet etki eder. Tele etki eden manyetik kuvvetin büyüklüğü
F= B.i.l.sinα bağıntısı yardımı ile hesaplanır.
Bu manyetik kuvvetin yönü sağ el kuralı yardımı ile bulunur.
Üzerinden Akım Geçen Tellerin Birbirine uyguladığı Kuvvet Aralarında d kadar mesafe olacak şekilde konumlandırılmış tellerden akım geçirildiğinde teller birbirleri üzerinde manyetik alan oluştururlar. Tellerin üzerinde oluşan manyetik alanın etkisiyle teller birbirine manyetik kuvvet uygular.
F1=F2
Tellerin birbirine uyguladığı kuvvetin büyüklüğü
bağıntısı yardımı ile hesaplanır.
F1=F2 Tellerin birbirine uyguladığı kuvvetin büyüklüğü
bağıntısı yardımı ile hesaplanır.
Manyetik Alan İçerisindeki Akım Geçen Tel Çerçeveye Etki Eden Tork
Düzgün B manyetik alanı içerisine şekildeki gibi yerleştirilmiş A alanına sahip tel çerçevenin üzerinden i akımı geçirildiğinde tel çerçeveninin üzerinde F1 ve F2 kuvvetleri oluşur. Bu kuvvetler tel çerçeveyi O ekseni etrafında döndürmeye başlar. Burada oluşan torkun büyüklüğü
τ = B. İ. A bağıntısı yardımı ile hesaplanır.
Yüklü Parçacıklara Etki Eden Manyetik Kuvvet
Düzgün manyetik alana dik yönde hareket eden yüklü parçacığa manyetik kuvvet etki eder. Yüklü parçacığa etki eden manyetik kuvvetin büyüklüğü
F = B.q.V.sinα
α:hız vektörü ile manyetik alan vektörü arasındaki açı
bağıntısı yardımı ile hesaplanır. Yüklü parçacığa etki eden manyetik kuvvetin yönü sağ el kuralı yardımı ile bulunur.