PARABOL
İkinci dereceden denklemlerin grafiklerine parabol denir.
GRAFİK ÇİZİMLERİ:
Grafikleri çizmek için denklemini üç maddeye bakmalıyız.
i) Eksenleri kestiği noktayı bulmalıyız. verip karşılığında gelen
değerini,
verip karşılığında gelen
değeri bulunmalıdır.
ii) Kollara bakılır. ise kollar aşağı doğrudur,
ise kollar yukarı doğrudur.
iii) Parabolün tepe noktası bulunmalıdır. Tepe noktası şeklindeki gösterimdir.
formülü ile
bulunduktan sonra
formülü ile de
bulunur.
değeri
olduğunda parabolün en büyük değerini
olduğunda ise parabolün en küçük değerini vermektedir.
ÖRNEK: parabolünün grafiğini çizelim.
ÇÖZÜM:
i) için
bulunur.
için
bulunur.
Parabolün eksenleri kestiği noktalar: olarak bulunur.
ii) olduğundan kollar yukarı doğrudur.
iii)
,
Tepe noktası: bulunur. Bulduklarımızı grafikte yerleştirelim:
PARABOLÜN DENKLEMİNİN YAZILMASI
ÖRNEK: eksenini
ve
noktalarında kesen ve
noktasından geçen parabolün denklemini yazalım.
ÇÖZÜM: x eksenini kestiği noktalar belli olan parabolün denklemi: olur.
noktasını denklemde yerine koyup
değerini bulalım.
bulunur. yerine yazarsak
olarak denklem bulunur.
ÖRNEK: Tepe noktası olan ve
noktasından geçen parabolün denklemini bulalım.
ÇÖZÜM: Tepe noktası verilen parabolün denklemi: olur. a değerini bulmak için
noktasını yerine koyalım.
bulunur. Denklemde yerine koyalım.
bulunur.
PARABOL İLE DOĞRUNUN DURUMLARI
parabol denklemi ile
doğru denkleminin birbirine göre durumlarını bulmak için
ile
denklemleri ortak çözülür.
için:
i) ise, parabol ile doğru iki farklı noktada kesişir.
ii) ise, parabol ile doğru teğettir.
iii) ise parabol ile doğru kesişmiyor demektir.
ÖRNEK: parabolü ile
doğrusunun durumunu inceleyelim.
ÇÖZÜM: Parabol denklemi ile doğru denklemini birbirine eşitleyelim.
İki tane reel kök bulduğumuza göre parabol ile doğru iki farklı noktada kesişiyordur. Kesiştikleri noktaları bulmak için bulduğumuz noktalarını parabolde ve ya doğruda yerine koyarsak ,
ve
noktaları kesiştikleri noktalar olarak buluruz.
PARABOLÜN İÇ VE DIŞ BÖLGESİNİ BULMA
parabolü için eşitsizliklerde aşağıdaki gibi olur.
içinde parabol çizilip istenilen bölge taranır. Eşitlik olduğunda
ve ya
parabol düz çizgilerle, eşitlik olmadığında
ve ya
ise kesikli çizgilerle gösterilir.
ÖRNEK: ve
eşitsizliklerini analitik düzlemde gösterelim.
ÇÖZÜM: olduğuna göre parabolün iç bölgesidir.
Şekilde bulunan taralı bölge olarak bulunur.