Sanat felsefesinin konusu estetik gerçekliktir. Estetik gerçeklik, estetik süje, estetik ob je, estetik değer ve estetik yargı unsurlarından oluşur.

Estetik süje: Sanat eserini algılayan, kavrayan ve ondan estetik heyecan duyan insandır.

Estetik obje: Estetik süjenin kendis ne yöneldiği sanat eseridir. Bir sanatçı tarafından yapılır ve estetik değerlendirmenin konusudur.

Sanat eseri: İnsanlarda güzel duygular uyandıran duygu, düşünce ve hayal dünyasını geliştiren eserlere denir. Sanat eserini yapan ve yaratan sanatçıdır. Sanat, estetik heyecan uyandıracak eserleri bize veren çalışmadır. Bu çalışmayı yaparak eser veren insan sanatçı adını alır. Sanat eserinin beğeni ya da haz duygusu yaratan özelliği estetik değerdir. Estetik değer güzel sözcüğüyle ifade edilir. Estetik ile sanat felsefesi arasında bir ayırım yapmak gerekir.Sanat felsefesi, doğada değil, sadece sanatta güzeli ele alan ve sanat eserleriyle ortaya çıkan kavramların analiziyle uğraşan felsefe disiplinidir.Bu nedenle estetiğin alanı, sanat felsefesinin alanından daha geniştir. Estetiği, felsefenin bir disiplini olarak kabul eden ve araştırma konusu yapan düşünür, Baumgarten (Bomgarten, 1714-1762)'dir. O, "estetik" terimini ilk defa kullanmış ve onu özel bir bilgi dalı olarak açıklamıştır. Estetiğin yöneldiği şey güzelliktir. Bu güzelliği inceleyen disiplin de güzellik felsefesidir.

SANATI AÇIKLAYAN FELSEFİ GÖRÜŞLER

1. Taklit Olarak Sanat. Sanatı doğanın taklidi olarak niteleyen bu yaklaşıma göre nesneler dünyası, sanat için daima bir model oluşturur. Sanatçı, doğada bulunanları eserleriyle yansıtır. Bugörüşe yansıtma (mimesis) teorisi adı verilir.Yansıtma teorisinin önemli temsilcisi Platon'dur. Platon'a göre gerçek olan idealar dünyasıdır. İçinde yaşadığımız dünya, idealar dünyasının bir yansıması, gölgesi ve bir kopyasıdır. Her sanat eseri, sanatçı tarafından taklit edilerek oluşturulur. Sanatın yansıttığı şey, asıl gerçeklik olan idealar değil, tersine ideaların bir kopyası olan nesnelerdir, duyusal dünyadır. Sanat eserleri "taklidin taklidi"dir.Bu nedenle sanat, bizi gerçeklikten uzaklaştıran zararlı bir etkinliktir. Aristoteles, yansıtma teorisinde daha farklı bir görüş ileri sürer. Ona göre de sanatın konusu doğadır. Sanat, doğanın başlamış olduğu şeyi insan eliyle tamamlamaktır. Bu nedenle sanat mükemmel bir etkinliktir.

2. Yaratma Olarak Sanat. Bu görüşe göre sanat, güzeli ve mükemmel olanı arayan bir etkinliktir. Doğanın görünüşünde mükemmellik yoktur. Sanatçı, doğadan yararlanarak mükemmeli arar. Ancak hayal gücünü ve yeteneğini kullanarak mükemmel olanı ortaya çıkarabilir. Benedetto Croce (Benedetto Kroçe, 1866-1952), doğanın sanatçı için bir model değil, bir dayanak olduğunu söyler. Sanatçı, doğa da modelini değil, esin kaynağını bulur. Doğa güzelliği, sanatçı tarafından müdahale edilip hayal gücüyle zenginleştirilerek ifade edilir.

3. Oyun Olarak Sanat. Sanatı açıklamak isteyen bir başka görüş de oyun teorisidir. Bu görüşe göre sanat ile oyun arasında belirli bir benzerlik vardır. Sanatın da oyunun da amacı kendi içlerindedir. Her ikisi de hiçbir fayda amacı gütmez, her ikiside insanı gündelik korku, sıkıntı ve kaygılardan kurtarır. İnsanı özgür bir dünyaya götürür. Bu görüşü savunanların başında Alman şair Friedrich Schiller (Fridrih Şiller, 1759-1805) gelir. Schiller'e göre İnsan, oynadığı sürece tam bir insandır. Schiller, oyun derken sanat etkinliğini kastetmektedir. Çünkü sanatın da oyununda ortak olan yönü, insanı özgürlüğe götürmeleridir. Schiller'e göre güzel lik, duyularla aklın uyumudur.

Sanat Eserinin Özellikleri:

• Sanatçının akıl,duyu,duygu ve hayal gücünü yansıtır,
• Öznel bir yorumun sonucudur.
• Özgün ve biriciktir,
• Oluşturulduğu kültürün dışında da beğeni kazanabilir,
• Kalıcıdır ve zaman geçsede ilgi uyandırı,
• Estetik kaygılar sonucu oluşur,
• Sanatçı ve alımlayıcı tarafından farklı yorumlanabilir.

? ÖRNEK SORU (ÖSYS): Sanatta,nesnelerin bildiğimizanlamından kopabilmemiz,onları düşündüğümüz gibideğil,oldukları biçimde kabul edebilmememiz gerekir.Örneğin,bir tabloda,ekmek fırını camekanında bir dikiş makinesiyle bir şemsiye bir arada olabilir.İşlevi saf ve kesin bir biçimde saptanmış gerçek bir nesnenin(bir şemsiye)kendinden çok uzak bir başka nesneyle(bir dikiş makinesi)birlikte,her ikisi için de garip kaçan bir yerde(bir fırın camekanı)bir arada olmaları,kendiliğinden bu nesneleri işlev ve kimliklerinden ayırır.Bu nesneleri eski anlamlarıyla görmek bir yanılgıdır. Artık onlar, gerçek, şiirsel, yepyeni bir anlama kavuşmuştur. 

Bu parçada aşağıdaki görüşlerden hangisi öne sürülmektedir?

A)Var olmanın anlamı sanatçıya göre değişir.

B)Gerçek sanatçı,yapıtlarında doğanın gizemini yansıtır.

C)Sanatçı,yapıtında kendi kişiliğinin ipuçlarını verir.

D)Sanat,doğadaki gerçekliğe farklı bir anlam kazandırır.

E)Sanatın amacı güzeli ortaya koymaktır.

Çözüm: Sanatta,nesnelerin bildiğimiz anlamından kopabilmemiz,onları düşündüğümüz gibi değil,oldukları biçimde kabul edebilmemiz gerekir.Demek ki sanat,doğadaki sanat,doğadaki gerçekliğe farklı bir anlam kazandırır. Yanıt: D

? ÖRNEK SORU (ÖSYS): Ben elime fırçayı alıp resim yapan biri değilim.Yine de usta ellerden çıkma görsel yapıtları seyirine öyle kaptırırım ki kendimi...Ama neyleyim,benim konumumda birinin eski Çin resimlerine erişme olanağı pek yok.Buna karşılık elimi uzatır uzatmaz eriştiğim Çin şiirleri var.Bunların çoğu,o resimlerle akraba.Demek ki resim özlemimi şiirle giderebilecek durumdayım.

Bu parçaya dayanarak sanatla ilgili aşağıdaki genellemelerden hangisine ulaşılabilir?

A)Farklı sanat dalları benzer duygu ve düşünceleri yansıtabilir.

B)Sanat yapıtının ortaya çıkışında izleyicinin de rolü vardır.

C)Kimi sanatçılar,sanatın birçok dalıyla ilgilenir.

D)Sanat yapıtları eskidikçe değer kazanır.

E)Sanattan anlamak uzmanlık gerektirir.

Çözüm: Burada sanatı izleyen kişi farklı sanat dalları ile ilgilenmiş ama benzer duygu ve düşünceleri yakalayabilmiş.Yanıt: A

Sanat :
Arkeolojik ve antropolojik çalışmaların ortaya koyduğu bazı bilgiler,insanın ilk çağlardan bu yana sanatsal özellikte ürünler ortaya koyduğunu göstermektedir.
Sanat ve zanaat.sonucunda beğeniye konu olabilecek iki etkinliktir.
Sanat,genel olarak üç öğenin bir arada düşünülmesini gerektirir.Bunlar;sanatçı,sanatsal ürün ve alımlayıcıdır(dinleyen,okuyan,seyreden vb.).Sanatçı;akıl,duyu ve duygu süreçlerini sentezleyerek belirli bir teknikte eserini ortaya koyar.

GÜZEL SANATLARIN SINIFLANDIRILMASI:

Yüzey Sanatları:Resim,Grafik,Hat,Fotoğraf..
Hacim Sanatları :Heykel,Seramik,Kabartma..
Mekan Snatları :Mimari,İç Mimari,Peyzaj Mimarisi
Dil Sanatları :Roman,Hikaye,Şiir,Tiyatro Metni…
Ses Sanatları :Halk Müziği,Caz,Klasik Müzik..
Hareket Sanatları :Bale,Pandomim,Halk Dansları..
Dramatik Sanatlar :Tiyatro,Sinema,Opera,Müzikal Oyun