BİLİMSEL BİLGİ VE BİYOLOJİ

Doğal bir öğrenme yolu olan bilim dünyamızı algılamamızı sağlar. Bilim evrenseldir. Bilime göre bilgi; doğruluğu kanıtlanmalı, gözlem ve deneyler sonucu elde edilmeli ve belli kurallara göre düzenlenmeli ve nesnel olmalıdır. Bilimin amacı ise gerçekleri bulmak ve gerçekler arasında ilişkileri ortaya çıkarmaktır.

Bilimsel Yöntem

İnsanların bilgi akışları sırasında cevabını bulamadığı sorular oluşur. İşte bu sorular problemleri oluşturur. Problemleri çözmek için mantık, ölçme, gözlem ve deneylere dayalı yapılan çalışmaların tamamına bilimsel yöntemler denir. Bilimsel yöntemler çeşitleri basamaklardan oluşur;

1. Problem Tespiti: Çözümü aranan problemin net bir şekilde ortaya konulması gerekir. Problemi oluşturan bilim insanın merakı ve sorgulama becerisidir.

2. Gözlem yapma: Gözlem ve deneyler yapılarak problem ile ilgili bilgiler toplanır. Bu bilgilere veri denir. İki çeşit gözlem vardır. Nitel gözlem; sadece duyu organlarıyla yapılır. Sonuçlar öznel olduğu için güvenilir değildir. Nicel gözlem ise duyu organları ve ölçü aletleri kullanılarak yapılır. Gözlem, ölçü birimleriyle de kanıtlandığı için nesnel ve güvenilirdir.

3. Hipotez Kurma: Veriler arasında ilişki kurulup, probleme karşı sunulan geçici çözüm yollarına hipotez denir. Hipotezler henüz doğruluğu kanıtlanmamış varsayımlardır. İyi bir hipotez; değiştirilebilir, deney ve gözlemlere açık, toplanan verilerin tümüne uygun, yeni gerçek ve tahminlere açık olmalıdır.

Örnek: Aşağıdakilerden hangisi iyi bir hipotezde bulunması gereken özelliklerden değildir? A. Verilerin tümüne uygun olmak. B. Deneysel olmak. C. Değişemez olmak. D. Gözlemlenebilir olmak. E. Probleme çözüm olmak. Çözüm: Hipotez değişebilir olmalıdır. Hipotez; verilerin tümüne uygun olmalı, deneysel olmalı, gözlenebilir olmalı ve probleme çözüm sağlamalıdır. Cevap: C ‘dir. 4. Tahminde bulunma : Kurulan hipotezden sonuç çıkarma basamağıdır. Tahmin cümleleri ‘’Eğer ... ise ....dır.’’ şeklinde ifade edilir. 5. Kontrollü Deney : Hipotezin doğruluğunu kontrol etmek için yapılan deneyde sadece bir faktörün değişken tutulur ve bu değişken faktörün deneye etkisi ölçülür. Kontrollü deneylerde kontrol grubu ve deney grubu olmak üzere iki grup bulunur. Kontrol grubunda değişken faktör en uygun şekliyle bulunurken, deney grubunda ise değişken faktör çeşitli tutulur. Değiştiğinde deney sonucunu etkileyen değişken, bağımsız değişkendir . Bağımsız değişkene bağlı olarak değişen değişken ise bağımlı değişken denir. 

Bilim insanları gözlem ve kontrollü deneylerin sonuçlarını değerlendirir ve yorumlar. Veriler hipotezi destekliyorsa deneyler tekrarlanır ve elde edilen sonuçlar bilim dünyası ile paylaşılır. Diğer bilim insanları da aynı sonuçlara ulaşırsa hipotez gerçek hâline dönüşür. Gerçek, herkes tarafından doğruluğu kabul edilen ve aynı şartlarda yine aynı sonuçları veren gözlemlerdir.

Kontrollü deneylerin sonuçları hipotezi desteklemiyorsa ya kontrol edilmeyen değişkenler için yeni deneyler yapılır ya da hipotez değiştirilir.

6. Teori ve Kanun : Kanunla teori arasında doğrudan, tamamlayıcı bir ilişki yoktur. Teori ve kanun birbirlerinden farklı bilimsel bilgi türleridir ve teoriler hiçbir zaman kanunlara dönüşmez. Bilimsel kanunlar, bir olayın belli şartlar altında nasıl gerçekleştiğini tarif eder. doğal olayların “nasıl” gerçekleştiği sorusuna cevap verir. Teoriler ise doğada gerçekleşen olaylar hakkında yapılan ve arkasında güçlü deliller bulunan açıklamalardır. teoriler kanunları açıklar ve “neden “sorusuna cevap vermeye çalışır.

BİYOLOJİ BİLİMİ

Biyoloji:

 Canlı bilimidir. Canlıları bilimsel temeller üzerinden inceler. Biyolojinin amacı; doğal dengeyi korumak ve canlılar dünyasından insanlığa yararlı sonuçlar çıkarmaktır. Biyoloji; hayvanlar alemini inceleyen 

zooloji 

ve bitkiler alemini inceleyen 

botanik 

olmak üzere iki ana bölümden oluşur. Biyolojinin alt bilim dalları ise; 

Sitoloji:

 Hücrelerin yapı, şekil ve fonksiyonları ile hücre içindeki organellerin yapı ve fonksiyonlarını inceler. 

Histoloji:

 Dokuları inceler. 

Anatomi:

 Hücre doku ve organların yapısını inceleyen bilim dalıdır. 

Fizyoloji:

 Hücre doku ve organların işleyişini inceleyen bilim dalıdır. 

Morfoloji:

 Canlıların dış görünüşünü ve genel yapısal özelliklerini inceler. 

Ekoloji:

 Canlıların yaşadıkları ortamlarda çevreleriyle ve birbirleriyle etkileşimlerini inceler, çevre bilimi olarakta adlandırılır. 

Moleküler Biyoloji:

 Hücrelerin moleküler düzeydeki yapısal özelliklerini inceler. 

Biyoteknoloji:

 Canlıların çeşitli özelliklerini, günlük yaşantıda kullanılmalarını, gen alışverişlerini teknoloji ve mühendislik bilgilerini kullanarak inceler. 

Genetik:

 Canlıların gen yapılarını, kalıtsal özelliklerini ve genlerin kuşaklar arası aktarımı ile bunların canlı üzerindeki etkilerini inceler. Kalıtım bilimi de denir. 

Hidrobiyoloji:

 Su içinde yaşayan canlıları, suyun özelliklerini ve canlıların bu ortamdaki yaşamlarını inceler. 

Embriyoloji:

 Canlıda döllenmiş yumurtadan itibaren meydana gelen gelişme ve farklılaşmaları inceler.

BİYOLOJİ VE GÜNLÜK HAYAT 

- Hızlı nufüz artışı ve plansız kentleşmeden dolayı doğal kaynakların tahrip edilmesine karşı çözümler üretilmektedir.

- Biyoteknolojik çalışmalar ile tehlikeli atıkları, mikroorganizmalarla tehlikesiz ve işe yarar hale getirilmiştir.

- Günümüzde virüslerle mücadele için kullanılan interferonlar gen transferi ile üretilmiştir.

- Şeker hastalığı tedavisinde kullanılan insülin hormonu gen aktarımı yöntemi ile üretilmiştir.

- Orman ve meraların ortadan kalkmasıyla oluşan erezyona önlem üretilmektedir.

- “Kök hücre” çalışmaları sayesinde bir çok hastalığın ortadan kaldırılabileceği ifade edilmektedir. Üstelik kök hücre muhafaza bedeli üstlendiği göreve göre oldukça cüzi bir miktardadır.

- Günlük hayatta yoğurt ve peynir yapımı, sağlık alanında ise antibiyotik üretimi için kullanılır.

- Alternatif enerji kaynağı olarak bitkisel ve hayvansal kökenli yakıtlar (biyoyakıtlar), yakıt hammaddesi olarak kullanılmaktadır.

- Deniz, göl gibi sulak alanların kirlenmesinin önlenmesi.

- DNA parmak izinin belirlenmesi ile günümüzde birçok adli olay ve analık-babalık davaları çözüme kavuşturulabilmektedir.

- Çocuk sahibi olamayanlar için yeni ve etkin çözüm yolları oluşturulmaktadır.

Örnek: Biyoloji bilimi için aşağıdakilerden hangisi doğrudur? A. Morfoloji alt bilim dalı hücre doku ve organların yapısını inceler. B. Temel amacı canlılar için en uygun olan yapay dengeyi bulmaktır. C. Botanik, zooloji ve histoloji olmak üzere üç ana bölümden oluşur. D. Sitoloji dokuyu inceleyen alt bilim dalıdır. E. Canlılar dünyasından insanlığa yararlı sonuç çıkartmayı amaçlar. Çözüm: Morfoloji alt bilim dalı canlıların dış görünüşünü inceler. Biyolojinin temel amacı canlılar için en uygun olan doğal dengeyi bulmaktır. Botanik ve zooloji olmak üzere iki ana bölümden oluşur. Sitoloji hücreyi inceleyen alt bilim dalıdır. Cevap: E olur.