PSİKOLOJİYE GİRİŞ
1.PSİKOLOJİNİN KONUSU
Psikoloji ruh anlamına gelen  “psyche” ve bilgi anlamına gelen “logos” kelimelerinin birleşmesiyle oluşmuştur.
Psikoloji, insan ve hayvan davranışlarını bilimsel metotla inceleyerek ve açıklayarak genel yasalara ulaşmaya çalışan bilim dalıdır. Araştırmalarını deney ve gözleme dayanarak yapmaktadır.
Psikolojinin konusu organizmanın (insan ve hayvan) deney ve gözlem yoluyla incelenebilen ve ölçülebilen davranışlarıdır.
Davranış: Bir organizmanın gözlenebilen ve ölçülebilen bütün etkinliklerine davranış denir.
Organizmanın doğrudan gözlenemeyen ancak dolaylı yollarla ölçülebilen etkinliklerine zihinsel süreçler denir. Bunlar: zekâ-bellek-algılama-düşünme-öğrenme vb.

2.PSİKOLOJİNİN AMAÇLARI
--insan davranışlarını tanımlama
--insan davranışlarını anlama ve açıklama
--insan davranışlarını önceden kestirme
--insan davranışlarını etkileme ve kontrol etme

PSİKOLOJİNİN BİR BİLİM DALI OLMA SÜRECİ

Psikoloji uzun zaman felsefeye bağlı kaldı. Yunan filozoflarına göre psikoloji, insan ruhunu konu alan bir bilgi dalıydı.Platon(MÖ 427-347)’a göre ruh, ancak akılla kavranabilirdi ve be den ortadan kalksa bile ruhun varlığı devam ederdi. Aristoteles (MÖ 384 - 322), ruhun bedenin bir işlevi olduğunu savunur.Cisimsel olmayan ruh, bedenin hareketlerini bir amaca doğru yönelten nedendir. René Descartes (RöneDekart, 1596- 1650), o dönemlerde sinir sisteminin yapısı iyi bilinmediği hâlde davranışı; duyu organları, sinir sistemi ve kaslarla açıklamaya çalışır.
Rönesansla felsefi psikolojisinin konusu “zihin” oldu. İnsan zihni T. Hobbes (1588– 1679), J. Locke (1632–1704), G. Berkeley (1685– 1753) gibi Görgülcü (Empirizm/deneycilik) düşünürler, D. Hume (1711–1776) gibi Çağrışımcı (Davranışçılık) düşünürlerce ele alındı. Bu yaklaşımlar insan zihninin doğuştan boş olduğunu, zihnin deneyimlerle oluştuğunu yani bilginin kaynağının duyumlar olduğunu ileri sürmüşlerdir. Bu düşünürlerin psikoloji bilimindeki uzantısı; “psikolojinin sadece gözlenebilen, görül olayları incelemesi ve öğrenmenin bir türü, olaylar arasında çağrışımlar kurulmasını içerdiği” bilgisidir.
Psikolojinin bir disiplin hâline gelmesi ancak 19. yüzyılda gerçekleşir. Bu yüzyılda tıp, biyoloji, kimya, sosyoloji bilimlerindeki gelişmeler insan davranışlarının bilimsel olarak incelenmesine ortam hazırlamıştır. Ernest Heinrich Weber (Ernst Henrih Veber) ve Gustav Theodor Fechner (Gustav Teodor Fehner), fizik ve matematikteki gelişmeleri ilk defa psikolojik süreçlere uygulayarak deneylerde ışık, ses ve ağırlık gibi objektif olarak ölçülebilen uyaranlar kullanmıştır.
Yukarıdaki gelişmeler, W. Wundt (1832–1920)’un psikoloji bilimi kurmasına zemin hazırlamıştır. Nitekim 1879’da Leipzig’de psikoloji laboratuvarı kurarak psikoloji bilimini kurmuştur. İlk psikoloji deneyleri burada yapılmıştır.
3.PSİKOLOJİDE YAKLAŞIMLAR
Organizmanın sergilediği davranışları farklı şekillerde ele alan görüşlere psikolojik yaklaşım, aynı yaklaşımı benimseyen kimselerin oluşturduğu gruplara ise ekol(okul) denir.
a.Yapısalcı (Strüktüralizm) Yaklaşım:  ekolünün önde gelen temsilcisi Wilhelm Wundtdur. Yapısalcılar için psikolojinin konusu bilinç ve bilinç olaylarıdır.
Wundt a göre psikoloji bilinci onun yapısını incelemelidir.
W. Wundt bilinç olaylarını doğa olayları gibi neden-sonuç ilişkisi içinde incelemek istemiştir.

b. İşlevsel(fonksiyonalizm) Yaklaşım:
Bu okulun önde gelen temsilcileri William James, John Dewey’dir.
Bu okula göre bilincin yapısıyla ilgili bilgilerin fonksiyonel olması gerekir.
Psikoloji zihnin yapısını değil işlevini araştırmalıdır.
İnsan, değişen çevre koşullarına değişerek uyum sağlar.
Bu nedenle algı, dikkat, düşünme, istem vb. yetiler, bireyin yaşamda karşılaştığı sorunlara ve çevreye uyumuna yardımcı olmalıdır.

c. Bütünlük (Gestaltçı) Yaklaşım:
Temsilcileri MaxWertheimer, Kurt Lewin gibi Alman psikologlardır.
Gestaltçılar, insan davranışlarının duyum, dikkat, ilgi vb. öğelerine ayrılarak incelenmesine karşı çıkarlar.
Davranışlar onu ortaya çıkaran tüm etkenlerin toplamı değil bir sentezidir.
Bir bütün olarak incelenmelidir. Algılama, düşünme, öğrenme gibi zihinsel süreçlerin bir bütün halinde incelenmesi gerektiğini savunurlar.
d. Davranışçı (Bihevyorizm) Yaklaşım:
Bu ekolün önde gelen temsicileri İ. Pavlov, Thorndike,  Watson ve Skinner’dir.
Bu ekole göre psikoloji organizmanın gözlenebilen davranış, tavır ve hareketlerini incelemelidir.
Böylece psikoloji konusuna giren olayları yönlendirebilir ve denetleyebilir. Davranışçılar organizmanın iç yaşantılarıyla ilgilenmezler.
Davranışı uyarıcı-tepki (U→T) İlişkisi içerisinde inceler.
Bu bakımdan deney ve gözlem yöntemini kullanır.
e. Psikodinamik (Psikanaliz) Yaklaşım:
Bu yaklaşımın kurucusu Sigmund Freud’dur. Temsilcileri; Horney,Jung ve Adler’dir
Bilinç: kişinin o anki yaşantısının ve davranışlarının farkında olmasıdır. Algı ve bilgilerin açık seçik ilendiği bir alandır.
Bilinç Öncesi(Bulanık Bilinç):Çok rahatsız edici olmayan anıların, bazı isim ve duyguların barındırıldığı alandır. Bilinenlerin saklandığı bir depo gibidir.
Bilinçaltı: Tamamen bastırılan, hatırlanması ruh sağlığını bozabilecek bazı yaşantıların, çocuklukta yaşanan çatışmaların, saplantıların bulunduğu alandır.
→Bu alanda yer alan bilgilerin hatırlanması oldukça zordur.
İnsan başından geçen ve hoş olmayan olayları zaman geçtikçe unuttuğunu zanneder. Aslında bunlar bilinçaltına gizlenmekte ve davranış bozukluklarının kaynağını oluşturmaktadır.

f. Hümanistik (İnsancıl) Yaklaşım:
Önde gelen temsilcileri A.Maslow ve Carl Rogers’tır
→İnsanı temel alan ve insanı merkeze koyan bir yaklaşımdır.
→İnsan ancak özgür eylemlerle tüm yeteneklerini ortaya çıkartabilir ve kendini gerçekleştirebilir.
→İnsanın fizyolojik ihtiyaçları(açlık-susuzluk)kadar, sosyal ihtiyaçlarını (sevgi-saygı-güven)da ön plana çıkarır.
→Deneysel ve psikoanalitik yöntemleri reddeder. Bunun yerine sevgi, gözlem ve içgözlem yöntemlerini kullanırlar.
g Biyolojik Yaklaşım:
Önde gelen temsilcisi Adolf Meyer’dir.
→Bu ekole göre insan davranışlarının kökeninde organizmanın biyolojik özelliklerinin etkisi vardır.
→davranışın kaynağını bulabilmek,ruhsal bozukluk ve hastalıkların oluşumunu anlayabilmek için organizmanın biyolojik yapı ve işlevlerini anlamak gerektiğini ileri sürer.
→Sonuç olarak beynin yapısı ve işleyişi ile davranış arasında sıkı bir ilişki olduğunu ortaya çıkarmıştır
h.Bilişsel Yaklaşım:
Önde gelen temsilcisi Jean Piaget’tir.
→Bu ekole göre biliş (zihin) dünyayı tanıyabilen ve anlayabilen bir etkinliktir.
→İnsan davranışlarının kökeninde bilinç, dikkat, algı, bellek, düşünme gibi zihinsel etkinlikler vardır.
→bu yaklaşım davranışın oluşumunda davranışsal yaklaşımın aksine organizmanın bilişsel süreçlerin aktif olduğunu savunur.

5.PSİKOLOJİNİN ÖLÇÜT  VE AMAÇLARI
Psikoloji biliminde davranışlar bilimsel ölçütlerle bilimsel amaçlar doğrultusunda ve bilimsel yöntemler kullanılarak incelenir.
Psikolojinin temel ölçütleri gözlenebilirlik ve ölçülebilirliktir.
Gözlenebilirlik: Bilimlerin ele aldığı olayların gözlenebilir olması gerekir. Günümüzde psikoloji, davranışı ve davranışların altında yatan süreçleri bilimsel olarak inceleyen çalışma diye tanımlanır.Çünkü davranışların altında yatan bazı süreçleri doğrudan gözleme olanağı yoktur ama organizmanın davra nışları gözlenerek onların varlığı saptanabilir.
Ölçülebilirlik: Doğrudan veya dolaylı gözlenebilen bir olayın veya durumun sayılarla (puanlarla) betimlenmesidir.

6.PSİKOLOJİDE YÖNTEMLER
Bir amaca ulaşmak için izlenen yola Yöntem denir.
1.Gözlem
→Davranış ve olayları belli bir amaç ve düzenle inceleme yöntemidir.
→Gözlem kendiliğinden oluşan veya araştırmacı tarafın dan bilinçli olarak oluşturulan şartlarda, davranışları ve olayları belirli bir amaç ve düzenle inceleme yöntemidir.
a.İç Gözlem
→kişinin kendi kendini gözleyerek değerlendirme yapmasıdır.
b.Dış gözlem
→araştırmacının bireyi gözleyerek değerlendirme yapmasıdır.
c.Doğal gözlem
→Organizmanın içinde bulunduğu fiziksel duruma herhangi bir müdahalede bulunmadan, doğal halde izlemektedir.
d.Sistematik(Kontrollü)Gözlem
→Şartları, araştırmacı tarafından oluşturulan ve gerektiğinde araştırmacı tarafından şartları değiştirilen gözlem şeklidir.
→gürültülü bir ortamda okuduğunu anlama düzeyinin ölçüldüğü bir araştırmada şartları belirleme gözlemcinin elindedir.
Katılarak Gözlem:
Gözlemcinin gözlenenler arasına katılarak onlardan biriymiş gibi davranması esasına dayanır.
2.Anket
Belli bir konu hakkında bir grup veya topluluğun duygu ve düşüncelerini belirlemek için hazırlanmış soru formlarıdır.
3.Test
→bireylerin belirli bilgi beceri, yetenek, zekâ gibi bireysel farklılıklarını ölçmek için hazırlanmış araçlardır.
→ Koşulları önceden belirlenmiş durumlar oluşturarak, bireylerin bu koşullar altında nasıl davrandıklarını gözlemlemek için kullanılan araçlardır.
4.Deney
Davranışlar arasındaki neden-sonuç ilişkisini tespit etmek için yapılan araştırma yöntemidir.
Deneydeki bazı yöntemler şunlardır:
1.Denek: deneyde değişkenlerin uygulandığı, kontrol edildiği organizmadır.
2.Değişken: gözlenebilen ve farklı değerler alabilen özelliklere verilen addır.
Psikolojide yapılan deneylerde iki değişken vardır:
Bağımsız Değişken: Araştırmacının denetimi altında değerleri değiştirilen ve araştırmada etkisi incelenen faktördür.
Bağımlı Değişken : Araştırmacının denetiminde olmayan, bağımsız değişkenin aldığı değerlere göre değişim gösteren faktördür
Olaylar arasında sebep-sonuç ilişkisi kuran deneysel yöntemde bağımsız değişken olayın sebebini, bağımlı değişken ise olayın sonucunu gösterir.
Etkisi araştırılan (bağımsız) değişken araştırmacının deneydeki gruplara farklı şekillerde uyguladığı değişkendir.
Örneğin uykusuzluğun zihinsel faaliyetler üzerindeki etkisinin incelendiği bir araştırmayı ele alalım. Bu araştırmada zihinsel faaliyetler üzerinde etkisi olduğu düşünülen "uykusuzluk" bağımsız değişken, uykusuzluktan etkileneceği düşünülen "zihinsel faaliyetler" ise bağımlı değişken olur.
Gruplar:
→Araştırmanın amacına uygun olarak yaş, cinsiyet, zeka, eğitim düzeyi gibi özellikleri bakımından
Deney Grubu : Etkisi incelenmek istenen bağımsız değişkenin, araştırmacının kontrolü altında uygulandığı gruptur.
Kontrol Grubu : Günlük yaşam koşullarının değiştirilmediği, bağımsız değişkenin uygulanmadığı gruptur.

C. İstatistiksel Yöntemler
İstatistik, sayı ile belirtilen verilerin elde edilmesinde, sınıflandırılmasında ve sunulmasında kullanılan bir yöntemdir.
Korelasyon (Bağıntı):
İki puan dizisi veya ölçü (değişken) arasındaki ilişki miktarını gösterir.
Örneğin: kitap okuma ile Türkçe paragraf sorularını çözme arasındaki ilişkiyi bulmak gibi
Korelasyon miktarı, korelasyon katsayısı ile ifade edilir.(korelasyon sayısı ise(+1 ile -1) arasında değer alır.
a) Pozitif Korelasyon: İki değişken arasında doğru orantı olduğunu gösterir. Yani değişkenlerden biri artarken diğerinin de arttığını, değişkenlerden biri azalırken diğer değişkeninde azaldığını gösterir.
Örneğin: çalışmak ile başarı
b) Negatif Korelasyon: İki değişken arasında ters orantı olduğunu gösterir. Yani iki değişkenden biri artarken öteki azalıyorsa, bu iki değişken arasında negatif korelasyon vardır.
Örneğin: Aşırı kaygı ile öğrenme
c) Nötr Korelasyon: İki değişken arasında ilişki bulunmadığı duruma denir.
Örneğin: Başarı ile kilo

6.PSİKOLOJİNİN ALT DALLARI
Deneysel alanlar  akademik araştırmalar içerir. Uygulamalı alanlar da akademik çalışmalarla elde edilen bilgiler pratik hayata uygulanır.
DENEYSEL ALANLAR (TEORİK PSİKOLOJİ)
1.Fizyolojik psikoloji: biyolojik süreçlerin davranışlara etkisini inceler. Duyu organları, beyin, sinir sistemi, iç salgı bezleri, hormonların davranışlara olan etkisini araştıran psikoloji dalıdır.
2.sosyal psikoloji: bireyin grup, toplum içindeki davranışlarını, tutumlarını inceleyen psikoloji bölümüdür. Propaganda, ikna, liderlik, uyma davranışı ve gruplar arası çatışma gibi konuları inceler.
3.Gelişim psikolojisi: bireyin doğumdan ölüme yaşa bağlı davranış özelliklerini inceler. Çeşitli özelliklerine göre; çocuk, ergenlik, yetişkinlik ve yaşlılık psikolojisi gibi alanlara ayrılır. Her yaş döneminde bireyin gelişimini inceler.
4.Eğitim psikolojisi: psikolojinin verilerinden yararlanarak eğitimin en iyi biçimde yapılabilmesi için gereken yöntemleri belirleyen, bireylerin etkili bir şekilde öğrenmelerini sağlamak için çalışmalar yapan psikoloji dalıdır.
5.Deneysel psikoloji: İnsan davranışlarına ilişkin araştırmalar yapan uzmanlık alanıdır. Psikoloji konusundaki her türlü deneysel araştırmaların yapıldığı ve davranışların açıklanmaya çalışıldığı psikoloji dalıdır. Daha çok laboratuar deneylerine dayanır.
6.Psikometrik psikoloji: Klinik, danışmanlık, sosyal, eğitim ve endüstriyel psikoloji gibi uygulama alanların da psikologların kullanacağı ölçüm araçlarını ortaya koyar.

Uygulamalı Alanlar (pratik psikoloji)
1.Klinik Psikoloji: klinik psikoloji davranış bozukluklarının teşhis ve tedavisi için çalışan bölümdür.
2.Danışmanlık psikolojisi: bireye yaşamını kolaylaştıracak bilgiler veren, bilgilerini ve yeteneklerini açığa çıkaracak kararları almasına yardımcı olmayı amaçlayan psikoloji bölümüdür.

3.Endüstri ve Ticaret Psikolojisi: Çeşitli meslekler için insan yetiştirme, personelin denetlenmesi, çalışanları güdüleme gibi konularla ilgilenen uzmanlık alanıdır.
4.Hukuk Psikolojisi: suçluların sorgulanması, topluma kazandırılması, suçluluk, suça yönelten nedenler, insanın ne zaman suçlu sayılabileceği gibi konularla ilgilenir.
5.Ordu psikolojisi: askerlerin psikolojik sorunlarıyla ilgilenilmesinde ve çeşitli silahları kullanacak kişilerin seçiminde kullanılır.
6.Spor psikolojisi: sporun zihinsel boyutu ile ilgilenir. Sporcuların davranışlarını ve düşüncelerini tüm ayrıntılarıyla inceleyerek motivasyon, konsantrasyon, kendine güven, stres yönetimi gibi konularda sporcuya destek verir ve sporcuda var olan potansiyelin ortaya çıkmasını sağlar.
7.Trafik psikolojisi:sürücülerin trafikte kazalara neden olan davranışlarını tespit ederek bu davranışların altında yatan psikolojik süreçleri bilimsel açıdan inceler ve trafik kazalarını azaltmak için çalışmalar yapar.
8.Din psikolojisi: dinsel inançları ve uygulamaları psikolojik bakımdan açıklayan psikoloji dalıdır.Dinsel inançların birey psikolojisindeki işlevi, din değiştirmenin psikolojik boyutu, dini algıyı belirleyen psikolojik etmenler, konuyla ilgili bazı bilinç hâlleri bu alana giren araştırma konularıdır.

PSİKOLOJİNİN İŞ ALANLARI
• Eğitim kurumları
• Sağlık kurumları
• Adli kurumlar
• Askerî kurumlar
• Araştırma merkezleri
• Üniversiteler

PSİKOLOJİNİN DİĞER BİLİM DALLARIYLA İLİŞKİSİ

Biyoloji: organizmanın yapısını inceler. Psikoloji, organizmanın biyolojik yapısının davranışlara etkisini belirlemek için biyolojinin verilerinden yararlanır.
Fizyoloji: canlı organizmalarda gerçekleşen kimyasal ve fiziksel süreçleri inceleyen biyoloji alt dalıdır. Fizyoloji; iç salgı bezleri, hormonlar, duyu organlarının çalışma biçimi konularını içerir. Hormonların ve iç salgı bezlerinin davranışları nasıl etkilediğini anlamak için psikoloji, fizyolojinin verilerinden yararlanır.
Zooloji:biyolojinin hayvanları inceleyen dalıdır. Psikoloji, insan davranışlarını anlamak için hayvan davranışlarını inceler ve hayvanlar üzerindedeneyler yapar. Bundan dolayı psikoloji zooloji ile ilişkilidir.
Genetik:canlılardaki çeşitliliği ve kalıtımı inceleyen bilimdir. İnsan davranışları ile genler arasında sıkı bir ilişki vardır. Bu nedenle psikoloji genetikle iş birliği yapar.
Sosyoloji:toplumu inceleyen bilimdir. Psikoloji ise bireyi inceler. Bireytoplumun bir parçasıdır. Toplum bireyi, birey toplumu etkiler. Bu etkileşimin sonuçlarını değerlendirmek için sosyoloji ve psikoloji bilgi paylaşımı içindedir.
Antropoloji:ilk insandan bugünün insanına kadar süregelen davranışsal, düşünsel ve bedensel değişimi inceleyen bilim dalıdır. Psikoloji, insan davranışlarını anlayabilmek için insanın kökenini inceleyen antropolojinin verilerinden faydalanmaktadır.
Felsefe: insanı, evreni, değerleri tanımaya, anlamaya ve açıklamaya yönelik zihinsel etkinlikleri içeren bir bilgi alanıdır. Eleştirel düşünmeye dayanır. Bütün bilim dalları felsefeden doğmuştur.

SORULAR
1.Aşağıdakilerden hangisi psikolojinin felsefeden ayrılıp bağımsız bir bilim olmasını sağlamıştır?
A)İnsan ruhuyla ilgili araştırmalar yapılması
B)Çeşitli psikoloji ekollerinin ortaya çıkması
C)Wilhem wunt’un ilk psikoloji laboratuarını kurması
D)İnsan davranışlarıyla ilgili araştırmalar yapılması
E) Descartes’ın hayvanların birer makine olduğunu ifade etmesi
Çözüm:Psikoloji wilhem wunt’un 1876 yılında ilk psikoloji laboratuvarını kurmasıyla bağımsız bilim dalı olmuştur.
2.Psikolojinin bağımsız bir bilim hâline gelmeden önce içinde yer aldığı alan aşağıdakilerden hangisidir?
A) Ekonomi
B) Antropoloji
C) Biyoloji
D) Sosyoloji
E) Felsefe
Çözüm:Psikoloji ilk çağda felsefenin bir kolu olarak ele alınmıştır.Cevap:E

3.Psikoloji,organizmanın davranışlarını ve bu davranışların altındaki nedenleri,deneysel yöntemlerle inceleyen bilimdir.
Buna göre aşağıdaki konulardan hangisi psikolojinin inceleme alanına girmez?
A)Metafiziğin bilimle ilişkisi
B)İç salgı bezlerinin güdülenmeye etkisi
C)Etkili öğrenmenin yolları
D)davranışların temel nedenleri
E)bireyin çevreye uyumunda yaşadığı sıkıntılar
Çözüm:Metafizik konusu psikolojinin incelediği konular arsında yer almaz.Cevap:A
4.Aşağıdakilerden hangisi psikoloji bilimine katkı sağlayan isimlerden biri değildir?
A)Aristo
B)İbn-i Sina
C)J.locke
D)E.Henrich Weber
E)Aydın Sayılı
Çözüm: Aydın Sayılı psikoloji bilimine katkıda bulunan düşünürler arasında yer almaz.Cevap:E

5.19.yy da çeşitli bilim dallarındaki gelişmeler sayesinde Psikolojide insan davranışlarının bilimsel olarak incelenmesine ortam sağlamıştır.Aşağıdakilerden hangisi bu bilimsel alanlardan biri değildir?
A)Tıp
B)Biyoloji
C)Coğrafya
D)Sosyoloji
E)Kimya
Çözüm:Coğrafya bu bilimsel alanlardan biri değildir.Cevap:C
6. Beden ile ruh arasındaki ilişkinin sorgulandığı İlk Çağ’da psikoloji, felsefenin ruhu inceleyen bir alanı olmaktan öteye geçememiştir. Orta Çağ’da Platon ve Aristo’nun görüşleri dinle uzlaştırılmaya çalışılarak yeniden yorumlanmıştır. Psikolojinin bir disiplin hâline gelmesi ancak 19. yüzyılda gerçekleşir. Bu yüzyılda tıp, biyoloji, kimya, sosyoloji bilimlerindeki gelişmeler insan davranışlarının bilimsel olarak incelenmesine ortam hazırlamıştır.
Yukarıdaki parağrafta aşağıdakilerden hangisi vurgulanmaktadır?
A)İlkçağda ortaya çıkan akımlar
B)Psikolojinin bilim dalı olma süreci
C)Psikoloji biliminin önemi
D)Platon ve aristonun fikirlerinden etkilenen düşünürler
E)Ortaçağdaki bilimsel gelişmeler
Çözüm:Paragrafta Bir bilim dalı olarak psikolojinin gelişimsel sürecinden bahsedilmiştir.Cevap:B

7.Aşağıdakilerden hangisi psikolojinin konuları içerisinde yer almaz?
A)Davranışların temel nedenleri
B)Açlığın motivasyona etkisi
C)Bireyin çevreye uyumunda yaşadığı sorunlar
D)Metafiziğin bilimle ilişkisi
E)Ailenin karakter oluşumuna etkisi
Çözüm:Psikoloji metafiziğin bilimle olan ilişkisini incelemez cevap:D
8. Aşağıdakilerden hangisi psikolojinin amaçları arasında yer almaz?
A)İnsan davranışlarını tanımlama
B)İnsan davranışlarını önceden kestirebilme
C)İnsan davranışlarını kontrol etmek
D)İdeal insan modeli oluşturmak
E)insanın düşünce ve davranışlarını etkilemek
Çözüm: İdeal insan modelini oluşturma,psikolojinin amaçlarından değildir.Cevap:D
9.Davranışa belli bir açıklama getirilmişse ve davranışın nedeni biliniyorsa,o davranışın hangi durumlarda tekrarlanacağı da biliniyor demektir.Örneğin;saldırganlık davranışının nedenleri anlaşılmış ve açıklanabilmişse,bu davranışın hangi koşullarda ve ne zaman ortaya çıkacağı bilinebilir.Bu ise bize,davranış olumluysa tekrarını sağlama,olumsuzsa davranışın önlenmesi olanağı verir.
Yukarıdaki parağrafta psikolojinin amaçlarından hangisi vurgulanmaktadır?
A)Davranışları karşılaştırma
B)Davranış çeşitlerini inceleme
C)Davranışları önceden tahmin etme
D)Davranışları saptama ve kontrol altına alma
E)Davranışları tanımlama
Çözüm:Psikolojinin amaçlarından biriside insan davranışlarını saptamak ve kontrol altına almaktır.Cevap:D
10.Bir resim onu meydana getiren çizgilerin ve renklerin toplamından ayrı bir şeydir.Çizgilerin ve renklerin tek tek hiçbir anlamı yoktur.Bunlar ancak bir bütünlük meydana getirecek şekilde düzenlendiklerinde bir anlam kazanır.
Yukarıda tanımı verilen yaklaşım aşağıdakilerden hangisidir?
A)Davranışşal yaklaşım
B)Yapısalcı yaklaşım
C)Gestalt(bütünlük) yaklaşım
D)Biyolojik yaklaşım
E)Psikodinamik yaklaşım
Çözüm:Gestalt yaklaşımı davranışı oluşturan ögelerin bütünlük içinde ele alınmasını savunur.Cevap:C
11.Değişik yaşlardaki çocuklar düşünce ve poblem çözümlerinde niteliksel farklılıklar gösterirler.Her gelişim devresinde br öncekinin sentezi yapılarak problem çözümüne daha etkili akılcı bir yaklaşım geliştirilir.
Çocuklardaki zihinsel gelişimi araştıran bu psikolojik yaklaşım aşağıdakilerdn hangisidir?
A)Yapısalcı yaklaşım
B)Hümanist yaklaşım
C)Biyolojik yaklaşım
D)Bilişsel yaklaşım
E)Davranışsal yaklaşım
Çözüm:Bilişsel yaklaşım:algı,bellek,bilgi işlem gibi zihinsel süreçleri ele alır Cevap:D

12.Davranışlar üzerinde psikolojik durum ve çevrenin de etkisi vardır.Fakat davranışın oluşmasında uyarıcıları ileten,sinir sistemini etkileyen iç salgı bezlerinin etkinliklerini değerlendiren beynin organik yapısıda önemlidir.Bu görüşleri savunan psikoloji yaklaşımı aşağıdakilerden hangisidir?
A)psikodinamik yaklaşım
B)Davranışsal yaklaşım
C)Bütüncül(gestalt) yaklaşım
D)İşlevsel yaklaşım
E)Biyolojik yaklaşım
Çözüm:biyolojik yaklaşım beynin yapısı ve işleyişi ile davranış arasında ilişki olduğunu savunur.Cevap:E

13.Duyu organlarının yaşa göre nasıl geliştiği hangi yaşta ne gibi değişimlerin görüldüğü,bireyin gelişiminde çevrenin rolü gibi konuları ele alıp inceler.
Yukarıdaki parağrafta psikolojinin hangi alt dalından bahsedilmiştir?
A)Gelişim psikolojisi
B)Klinik psikoloji
C)Öğrenme psikolojisi
D)Eğitim psikolojisi
E)Sosyal psikoloji
Çözüm:Gelişim psikolojisi yaşa bağlı davranışları incelemektedir.Cevap:A
14.Aşağıdakilerden hangisi endüstri psikolojisinin ele aldığı konulardan biridir?
A)öğrenme ortamındaki olumsuzlukların saptanması
B)Davranış bozukluklarının teşhisi ve tedavisi
C)Yeni psikolojik testler geliştirme
D)Çalışma ortamlarında makinelerle olan ilişkileri düzenleyerek,hata oranını azaltma
E)Duygusal sorunları olan bireye yardımcı olma
Çözüm: Endüstri psikolojisi; iş verimi, üretimi arttırma yöntemleri konularını ele alır.Cevap:D

15.İnsan toplumsal bir varlıktır bunun doğal sonucu olarak bireyin davranışları üzerinde iletişimde bulunduğu insanların,içinde yaşadığı toplum ve bu toplumdaki gelenek ve göreneklerin etkisi olur.
Yukarıdaki konularla psikolojinin hangi dalı ilgilenir?
A)Deneysel psikoloji
B)Bilişsel psikoloji
C)Gelişim psikoloji
D)Sosyal psikoloji
E)Klinik psikoloji
Çözüm: Sosyal psikoloji, insanın toplum içindeki davranışlarını konu alır.Cevap:D

16.Kapalı alan korkusu olan bir kişi hakkında aşağıda verilen konularda bilgi toplayarak hastalığına ilişkin ipuçları elde edilmeye çalışılmıştır.
-geçirdiği hastalıklar ve ameliyatlar
-sosyal ilişkileri ,okul dışı sosyal etkinlikler
-Aile tarihçesi,ailenin sosyo-ekonomik durumu
Yukarıdaki paragrafta psikoloji araştırmalarında kullanılan hangi yöntem uygulanmıştır?
A)Gözlem
B)Anket
C)Vaka incelemesi
D)sistematik gözlem
E)Görüşme
Çözüm: bireyle ilgili olayların ayrıntılı bilgiler içeren şekilde araştırılmasına vaka incelemesi denir.Cevap:C
17.Bir grup psikolog,3 yaşındaki çocukların davranış özelliklerini belirlemek için çocuğu hergün sabah kalkma saatinden,akşam yatıncaya kadar gözlemlemiş ve o yaş grubundaki bireylerin davranışlarını ayrıntılı bir biçimde ortaya koymuştur.
Yukarıdaki paragrafta hangi yöntem türü kullanılmıştır?
A)Anket
B)Görüşme
C)Gözlem
D)Sistematik gözlem
E)Vaka incelemesi
Çözüm: Sistematik gözlem, araştırma koşullarının denetim altına alınarak davranışların ayrıntılı şekilde incelendiği gözlemdir.Cevap:D
18.Bu yöntemin bazı sakıncaları vardır.Çok zaman alır ve hemen bilgi vermez.Farklı beklentileri,eğilimleri ve anlayış biçimleri olan bilim insanları olaya farklı yorum getirebilir.
Yukarıdaki parağrafta hangi yöntemden bahsedilmektedir?
A)Gözlem
B)Sistematik gözlem
C)Anket
D)Doğal gözlem
E)Vaka incelemesi
Çözüm:Doğal gözlem çok zaman alabilir ve öznellik baskındır.Cevap:D

19.Korelasyonda ele alınan değerlerden biri artarken diğeri azalıyorsa buna,negatif korelasyon denir.Buna göre aşağıdakilerden hangisi negatif korelasyona bir örnektir?
A)Ders çalışma-başarılı olma
B)Kilolu olma-hızlı konuşma
C)Sigara içme –sağlıklı olma
D)Zeka düzeyi-ders başarısı
E)Spor yapma-sağlıklı yaşama
Çözüm:Sigara içmek sağlıga zarar veriri dolayısıyla sigara içme davranışı artarken sağlıklı olma durumu azalır.Cevap:C

20.Aşağıdakilerden hangisi en düşük korelasyon miktarını gösterir?
A)0,15
B)-0,50
C)-0,90
D)0,65
E)0,80
Çözüm:Korelasyon miktarına bakılırken – ve artı değere bakılmaksızın değerlendirme yapılır.En düşük korelasyon 0,15dir. Cevap:A
21.Matematik dersinden yüksek not alan öğrencinin muhasebe işlemlerinde başarılı olacağı,Sağlıklı beslenmenin yaşam kalitesini arttıracağı korelasyonel yöntemle önceden tahmin edilebilir.Parçada korelasyonel yöntemin hangi özelliği vurgulanmaktadır?
A)Yaşam hakkında bilgi vermesi
B)Öndeyide bulunmaya yardımcı olması
C)İki değer arasındaki ilişkiyi ifade etmesi
D)Olumlu geçişe sebep olması
E)Belirli bir amaca hizmet etmesi
Çözüm:Korelasyon yöntemi mevcut durumlardan hareketle öndeyide bulunmaya yardımcı olur.Cevap:B
22. Klasik müzik dinlemenin başarı üzerine etkisinin araştrmak üzere bir grup araştırmacı üniversite öğrencileriyle ilgili yapılan bir çalışmada,öğrenciler iki farklı gruba  ayırmıştır.İlk gruba sınava girmeden önce 30 dakika Mozart’ın senfonilerini dinletilmiş İkinci grup ise herhangi bir uygulama yapılmadan sınava alınmıştır.İlk gruptaki öğrencilerin problem çözümüne dayanan testlerde az bir farkla daha yüksek puanlar aldıkları gözlemlenmiştir.
Bu deneyde,denekler üzerinde etkisi incelenen etken aşağıdakilerden hangisidir?
A)Başarı düzeyi
B)Müzik dinleme
C)Problem çözme başarısı
D)Müziğin zihinsel faaliyetlere etkisi
E)Yüksek puan alma becerisi
Çözüm:Deneyde müziğin başarı üzerindeki etkileri araştırılmıştır.Cevap:D

23.Yapılan bir araştırmada birbirine denk iki grup alınıyor.Bu gruplardan birincisine her gün belli miktarda meyve yediriliyor.İkinci  gruba ise yedirilmiyor.Birkaç hafta sonra her iki gruptaki bireylerin de mikroplara karşı direnci ölçülüyor.
Bu deneyde bağımsız değişken ve kontrol grubu aşağıdakilerden hangisidir?

1. Meyve yeme-ikinci grup
2. Meyve yeme-birinci grup
3. Dirençlilik-ikinci grup
4. Dirençlilik-birinci grup
5. Birinci grup-meyve yeme

Çözüm:Yapılan deneyde etkisi araştırılan grup bagımsız değişken,şartlarında değişiklik yapılmyan grup kontrol grubudur.Cevap: A
24.Uykunun öğrenme düzeyi üzerinde etkisinin incelendiği bir araştırmada birbirine denk iki grup alınmıştır.Birinci grup öğrenme etkinliğinden sonra uyutulmuştur.İkinci grup ise,öğrenmeden sonra uyutulmamış serbest bırakılmıştır.günün sonunda uyutulan grubun diğer gruba göre öğrendikleri bilgileri daha iyi hatırladıkları ölçülmüştür.
Bu araştırmada bağımlı değişken aşağıdakilerden hangisidir?
A)Hatırlama düzeyi
B)Öğrenme ortamı
C)Öğrenenlerin zeka düzeyi
D)Uyutulma süresi
E)Öğrenme düzeyi
Çözüm:Deneyin bağımlı değişkeni öğrenme düzeyidir.Cevap:E
25. Bilimsel bir araştırma yapabilmenin ilk koşulu bilimsel bir tutuma ve etik ilkelere sahip olmaktır. Bu etik ilkeler, evrensel olarak kabul gören ahlak ilkeleridir.
Aşağıdakilerden hangisi hayvanlar üzerinde araştırmalar yaparken uyulması gereken kurallardan biri değildir?
A) Canlının acı hissedebileceği bir deneyin yapılmasına izin vermemek
B) Hayvanlara en iyi fizyolojik ve çevresel şartları temin etmek.
C) Çalışmaların sorumlu veteriner hekim gözetiminde yapılmasını sağlamak.
D)Mümkün olan en fazla  sayıda hayvan kullanılmasını sağlamak.
E) Deney hayvanlarına kötü muamele edilmesini engellemek
Çözüm:Uyulması gereken kurallar arasında Deney için en uygun hayvan türünün ve yöntemin seçilmesini, bilimsel olarak anlamlı sonuç verebilecek en az sayıda hayvan kullanılmasını sağlamaktır.Cevap:D

26.Aşağıdakilerden hangisi insanlar üzerinde yapılan araştırmalarda uyulması gereken etik ilkelerden biri değildir?
A) Araştırmalarda elde edilen istatistiksel veriler değiştirilmemelidir
B) Araştırmada ses ya da görüntü kaydı yapılacaksa önce araştırmaya katılan kişilerden izin alınmalıdır.
C) Araştırmalar katılımcıların en az riske girecekleri biçimde düzenlenmelidir.
D)Gönüllü katılımcılar araştırma bırakıp gidemezler.
E) Deneye katılanların “özel hayatın gizliliği” hakkı korunmalıdır.
Çözüm: Gönüllü katılımcılar istedikleri zaman araştırmadan çekilebilmelidir.Cevap:D
27.İnsanlar üzerinde yapılan araştırmalarda iş sağlığı ve güvenliği önemlidir. İş sağlığı ve güvenliği iş yerindeki koşulların ve yapılan işin, çalışanların fiziksel ve ruhsal durumlarında yarattığı olumsuz etkilerinin en aza indirilmesi veya ortadan kaldırılması konularını kapsar. Bugün iş sağlığı ve güvenliği konusu kanun ile yasal temele dayandırılmıştır.
Yukardaki parağrafta aşağıdakilerden hangisi vurgulanmaktadır?
A)Psikoloji deneysel bir bilimdir
B)Psikoloji alanında yapılan araştırmalarda uyulması gereken etik ilkeler.
C)Psikolojide çalışmalar insan için yapılır
D)Psikolojide amaç insana yararlı olacak bilgilere ulaşmaktır
E)Psikoloji insan bilincini ele alan bir bilimdir.
Çözüm:Parağrafta Psikoloji alanında yapılan araştırmalarda uyulması gereken etik ilkelerden iş sağlığı ve güvenliğin öneminden bahsedilmektedir.Cevap:B

28.Günümüzde reklam ve tanıtım önemli etkiye sahip olduğu için,üretilen mal ve hizmetlerin tanıtımında,bireylerin güdülenmesinde,ilgi ve ihtiyaçların belirlenip piyasaya yeni malların sürülmesinde,vitrinlerin süslenmesinde psikolojiden yararlanılır.
Parçada psikolojinin hangi alanda kullanıldığı vurgulanmıştır?
A)Tıp
B)Adalet
C)Ekonomi
D)genetik
E)Biyoloji
Çözüm:Ekonomi alanında psikolojiden faydalanılmıştır.Cevap:C

29.Kandaki bakır ve çinko oranının saldırgan davranışlarda etkili olduğu ve kandaki bileşim oranlarını normale döndürmekle davranışların olumlu hale gelebileceğini söyleyen bir psikolog ,Psikolojinin ilişkili olduğu hangi bilim dalından faydalanmıştır?
A)Fizyoloji
B)Biyoloji
C)Genetik
D)Antropoloji
E)Felsefe
Çözüm:Psikoloji, organizmanın biyolojik yapısının davranışlara etkisini belirlemek için biyolojinin verilerinden yararlanır.Cevap:B
30.Sokakta yürüyen birçok  kişi yaya geçidinden değil de yolun ortasından karşıdan karşıya geçiyorsa,diğer insanlarında bu davranışa uygun davranma olasılığı o kadar yüksek olmaktadır.
Bu parçada Psikoloji bilimi insan davranışlarını anlamaya çalışırken hangi bilim dalının verilerinden yararlanmıştır?
A)Biyoloji
B)Zooloji
C)Felsefe
D)Sosyoloji
E)Antropoloji
Çözüm: Toplum bireyi, birey toplumu etkiler. Bu etkileşimin sonuçlarını değerlendirmek için sosyoloji ve psikoloji bilgi paylaşımı içindedir.Cevap:D