Kompleks organik maddelerin hücre zarından geçebilecek hâle getirilmesine sindirim denir. Sindirimde ATP harcanmaz. Enzim kullanılır. Hücre içinde veya hücre dışında gerçekleşir. Sindirim, mekanik ve kimyasal sindirim olmak üzere ikiye ayrılır.

Mekanik sindirim: Enzim kullanılmadan besin yüzeyini artırma olayıdır.

Kimyasal sindirim: Enzim ve su kullanılarak besinlerin parçalanmasına denir. Kimyasal sindirim, gerçekleştiği yere göre ikiye ayrılır:

Hücre İçi Sindirim; Besinler fagositoz ya da pinositozla besin kofulu oluşturarak hücre içine alınır ve lizozom görev yapar. Hücre çeperi olanlarda gerçekleşmez.

Hücre Dışı Sindirim; Besinlerin enzimlerle hücre dışında parçalanmasına denir. Holozoik hayvanlar "katı parçacıklarla", böcekçil bitkiler ve saprofitler olmak üzere üç grupta gerçekleşir.

Holozoik beslenme: Bütün omurgalı hayvanlarda gerçekleşir.

Saprofitler: Bakteriler ve mantarlar örnek verilir.

İnsanlarda Sindirim Sistemi

Ağız yutak, yemek borusu, mide, ince bağırsak, kalın bağırsak ve anüsten oluşur. Karaciğer, tükürük bezi, safra kesesi ve pankreastan oluşur. Ağız, mide ve ince bağırsakta mekanik sindirim, ağız, mide ve ince bağırsakta kimyasal sindirim gerçekleşir.

Peristaltik hareket: Düz kas hareketleriyle besinlerin ilerlemesine denir. Ağız, yutak, yemek borusu, mide, ince bağırsak ve kalın bağırsakta gerçekleşir.

Ağız. Dişler yardımıyla mekanik sindirimi gerçekleşir. Karbonhidratların sindirimi ağızda başlar. Diş, taç, boyun ve kökten oluşur. Sindirim burda başlar. Sadece karbonhidratların sindirimi gerçekleşir.

Mide. Protein sindirimini başlatmanın yanında besinleri depolama görevinide yerine getirir. Mide öz suyunda, mukus, su, HCI ve pepsinojen blunur. HCI'nın görevi; Mideyi asitleştirir. Pasif olan pepsinojen enzimini aktifleştirir. Antiseptik özelliğe sahiptir.

Midenin kendi kendine zarar vermesini önleyen faktörler; Pasif enzim salgılar. HCI ve enzim farklı hücrelerden salgılanır. Midenin iç yüzeyinin örten mukus tabakasını yeniler. Hormonlarla çalışmasını düzenler.

İnce Bağırsak; Bütün besinlerin sindirimi tamamlanır. Enzim ve hormon sentezler.

Pankreas; Hem hormon hem de sindirim enzimi üretir. Enzimleri, Amilaz, lipaz, tripsinojen, kimotripsinojen ve nükleaz enzimlerdir.

Safranın Görevi; Yağların fiziksel sindirimini sağlar. İnce bağırsağı bazikleştirir. Antiseptik özelliğe sahiptir. Bağırsağın kokuşmasını önler. Dışkıya renk verir. Enzim veya hormon bulunmaz.

Karaciğerin Görevi; Amonyaktan üre veya ürik asit sentezler. Safra sentezler. Karbonhidrat, yağ ve protein metabolizmasını düzenler. Alkol ve ilaçların zararlı etkisini azaltır. Yağda eriyen vitaminleri depolar. Demir ve bakır gibi mineralleri depolar. Yaşlanmış alyuvarları parçalar. A vitamini sentezler.

Besinlerin Emilimi. Sindirim sonucu oluşan glikoz, amino asit, fruktoz ve galaktoz ince, gliserol ve yağda eriyen vitaminler lenf sistemi ile kalbe gider.

Sindirim Sistemi Hastalıkları;

1. Aftlar: Yanak ve dudağın iç yüzeyinde, dilde ve damakta oluşan beyaz renkli yaralardır.

2. Çölyak: Genetik bir hata nedeniyle karbonhidratlı gıdalarda bulunan gluten proteinini bağışıklık sistemi zararlı olarak algılar.

3. Laktoz Hassasiyeti: Laktozu parçalayan laktoz enziminin bulunmamasıdır.

4. İshal: Dışkının içindeki suyun elektrolitlerin yavaş emiliminden dolayı dışkının fazla sulu olmasıdır.

? ÖRNEK SORU 1. Aşağıdaki reaksiyonlardan hangisi sindirim olayıdır?

A) Amino asit → NH3 + H2O + ATP

B) Glikoz + Fruktoz → Sekroz + H2O

C) CO2 + H2O → Glikoz + O2

D) ADP + P → ATP

E) Nişasta+H2O → Glikoz

Nişastanın suyla parçalanması sindirimdir. CVP E

? ÖRNEK SORU 2. Aşağıdaki organlardan hangisinde hem mekanik hem de kimyasal sindirim gerçekleşir?

A) Karaciğer        B) Pankreas        C) Yemek borusu              D) Mide E) Kalın bağırsak

Midede hem mekanik hemde kimyasal sindirim gerçekleşir. CVP D