ÜLKEMİZDEKİ ENERJİ NAKİL HATLARI
( Doğal Gaz ve Petrol Boru Hatları )
DOĞAL GAZ:
18 Eylül 1984 tarihinde, Türkiye Cumhuriyeti ve Eski Sovyetler Birliği hükümetleri arasında doğal gaz sevkiyatı konusunda Hükümetler arası Anlaşma imzalanmıştır. 1985 yılında 25 yıl süreli Doğal Gaz Alım-Satım Anlaşması imzalanmıştır. Anlaşma kapsamında; 1987 yılından itibaren, tedricen artan miktarlarda doğal gaz alımına başlanmıştır.
5 Aralık 1997 tarihinde BOTAŞ ve Gazexport arasında imzalanan 25 yıllık Doğal Gaz Alım- Satım Anlaşması kapsamında, doğal gaz Rusya Federasyonu’ndan Karadeniz geçişli bir hat ile Türkiye’ye ulaşmaktadır. Anlaşmaya göre, yıllık 16 milyar m³ doğal gaz Türkiye’ye arz edilmektedir. Mavi Akım, 20 Şubat 2003 tarihinde işletmeye alınmış, 17 Kasım 2005 tarihinde resmi açılış töreni yapılmıştır.
8 Ağustos 1996 tarihinde İran ile Türkiye arasında Tahran’da Doğal Gaz Alım-Satım Anlaşması imzalanmıştır. Haziran 2001 sonu itibarıyla tüm boru hattı sistemi gaz alabilir duruma gelmiş, İran Bazargan’daki Ölçüm İstasyonu’nun tamamlanmasıyla 10 Aralık 2001 tarihinde İran’dan gaz alımı başlamıştır.
12 Mart 2001’de imzalanan (Türkiye-Azerbaycan) BTE hattının inşasına 16 Ekim 2004 tarihinde başlanmış ve 4 Temmuz 2007 tarihi itibarıyla boru hattı üzerinden gaz akışı başlamıştır.
Avrupa Birliği INOGATE (Yunanistan Devlet Doğal Gaz Şirketi) arasında 23 Aralık 2003 tarihinde imzalanmıştır. 18 Kasım 2007 tarihinde ise iki ülke başbakanlarının da katıldığı açılış töreni ile birlikte boru hattı üzerinden gaz arzına başlanmıştır.
Azerbaycan Hükümeti ve Azerbaycan’ın Şahdeniz Sahasını geliştiren Şahdeniz Konsorsiyumu ile görüşmeler yürütülmüş ve 25 Ekim 2011 tarihinde 2018 yılından başlayarak yıllık 6 milyar m³ Azeri gazının ülkemize arzını öngören anlaşma imzalanmıştır. Türkiye’ye ilk gaz akışı haziran ayında sağlanmıştır. Avrupa’ya gaz tedarikinin ise 2020 yılı içerisinde gerçekleşmesi öngörülmektedir.
Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Rusya Federasyonu Hükümeti arasında Türk Akım Gaz Boru Hattı’na ilişkin anlaşma 10 Ekim 2016 tarihinde İstanbul’da imzalanan proje olup 2020 yılında hayata geçmiştir.
PETROL:
BTC (Bakü – Tiflis – Ceyhan) Petrol Boru Hattı:
Bu boru hattı, 1.768 km uzunluğunda Azerbaycan - Bakü yakınlarındaki Sangaçal Terminalinden gelen petrolü, Türkiye Akdeniz kıyısında Ceyhan deniz terminaline; Azerbaycan, Gürcistan ve Türkiye üzerinden geçerek taşıyan petrol boru hattıdır.
Kerkük – Yumurtalık Petrol Boru Hattı:
Irak’taki Kerkük ve çevresindeki petrol sahasından başlayıp Türkiye’nin güneyindeki Adana iline bağlı Yumurtalık ilçesinde Akdeniz’e ulaşan ham petrol boru hattı. I. Hat (986 km) ve II. Hat (890 km) olarak adlandırılan iki ayrı hattan oluşur. Kerkük’ten çıkıp Türkiye’nin Yumurtalık Limanı’na kadar uzanan ham petrol taşıma hatlarından birincisi 1977’ de, ikincisi de 1987’de devreye girdi.
Ceyhan – Kırıkkale Ham Petrol Boru Hattı:
Kırıkkale Rafinerisi ham petrol ihtiyacını karşılayan bu boru hattı, Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığından Ekim 1983 tarihinde devralınmış olup, Eylül 1986 tarihinde işletmeye açılmıştır. 448 km uzunluğundaki hattın yıllık taşıma kapasitesi ise 5 milyon tondur. Ceyhan Deniz Terminalinden başlayarak, Kırıkkale Rafinerisinde son bulan boru hattı üzerinde 2 pompa istasyonu, 1 pig istasyonu ve 1 adet dağıtım terminali mevcuttur. Ceyhan – Kırıkkale Ham Petrol Boru Hattı ile 2012 yılında 21.963 bin varil ham petrol taşınmıştır.
Batman – Dörtyol Ham Petrol Boru Hattı:
Batman ve çevresinden çıkarılan ham petrolü tüketim noktalarına ulaştırmak üzere 4 Ocak 1967 tarihinde Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı tarafından işletmeye açılan bu hattın mülkiyeti, 10 Şubat 1984 tarihinde BOTAŞ’a devredilmiştir. Yıllık taşıma kapasitesi 3,5 milyon ton olan boru hattının uzunluğu ise 511 km’dir. 2012 yılında, Batman – Dörtyol Ham Petrol Boru Hattı ile taşınan ham petrol miktarı 11.257 bin varildir.
TÜRKİYE’DE TURİZM
2023 Turizm Stratejisi:
TÜRKİYE TURİZM HARİTASI
BÖLGELERİMİZİN TURİZM DEĞERLERİ:
Marmara Bölgesi:
§ İstanbul: Dolmabahçe Sarayı, Topkapı Sarayı, Yerebatan Sarnıcı, Galata Kulesi, Ayasofya Camii, Aya irini Kilisesi, Kapalıçarşı, Kızkulesi, Anadolu ve Rumeli Hisarı
§ Bursa: Cumalıkızık, Yeşil Türbe, İznik Yeşil Cami, Kaplıcalar, Uludağ Kayak Merkezi, Gölyazı
§ Edirne: Selimiye Camii, Rüstempaşa Kervansarayı, Saray Hamamı, Uzunköprü(Taş köprü)
§ Çanakkale: Truva Harabeleri, Asos, Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkı, Athena Tapınağı, Çanakkale Şehitleri Anıtı
§ Balıkesir: Manyas Kuş Cenneti, Kaplıcalar, Erdek, Cunda Adası, Şeytan Sofrası
§ Sakarya: Acarlar Longozu, Kuzuluk Kaplıcaları, Deprem Müzesi, Sapanca Gölü, Justinianus Köprüsü (Beşköprü)
§ İzmit: Kartepe, Osman Hamdi Bey Müzesi, Kefken Pembe Kayalar, Ballıkayalar
Kırklareli: İğne Ada Longoz Ormanları, Dupnisa Mağarası
Ege Bölgesi:
§ İzmir(Ege’nin İncisi): Seferihisar(İlk Cittaslow), Meryem Ana Kilisesi, Athena Tapınağı, Efes, Bergama Antik Tiyatroları, Agora, Akropolis, Çeşme gibi birçok deniz turizm merkezi de bulunmaktadır.
§ Aydın(Efeler Diyarı): Milet, Apollon Tapınağı, Afrodisias, Dilek yarımadası, Kuşadası ve Didim deniz turizminin merkezi durumundadır.
§ Denizli: Hierapolis-Pamukkale, Honaz Dağı Milli Parkı, Kleopatra Havuzları
§ Afyonkarahisar: Sandıklı kaplıcaları, Kocatepe Anıtı, Karahisar Kalesi, Frig Vadisi Tabiat Parkı
§ Kütahya: Aizonai Antik Kenti, Çinili Cami, Murat Dağı Kaplıcaları
§ Manisa: Ağlayan kaya, Spil Dağı Milli Parkı, Sard Antik Kenti, Divlit Yanardağı, Kula Volkanları Jeoparkı
§ Muğla: Ölüdeniz, Fethiye, Datça, Bodrum Kalesi ve Müzesi, Akyaka Azmak Nehri
§ Uşak: Ulubey Kanyonu, Taşyaran Vadisi, Clandras Köprüsü, Uşak Karun Hazineleri
Akdeniz Bölgesi:
§ Antalya: Deniz turizmi ve tarihi turizm oldukça gelişmiştir. Alanya-Manavgat-Kaş -Kemer, Termessos, Olimpos, Perge, Patara, Aspendos, Saklıkent Kayak merkezi, Belek, Alanya, Dalaman, Kekova, Dim Çayı, Karain, Beldibi, Damlataş Mağaraları, Altınbeşik, Kurşunlu, Düden, Manavgat Şelalesi, Köprülü Kanyonu, Noel Baba Müzesi, St. Nicolas kilisesi
§ Isparta: Eğirdir gölü, Davraz kayak merkezi, Kovada Gölü Milli Parkı, Gölcük Tabiat Parkı
§ Burdur: Hacılar Harabeleri, Antik Sagalasos kenti, İnsuyu Mağarası, Salda Gölü
§ Mersin: Anamur’da Ortaçağdan kalma kale, Cennet ve Cehennem Mağaraları, Kız Kalesi, Yedi Uyurlar Mağarası, St. Paul Kilisesi, Astım Mağarası
§ Osmaniye: Karatepe- Aslantaş milli parkı
§ Hatay: St. Pierre Kilisesi, Titus Tünelleri, Harbiye Şelaleleri, Lav Tüpü Mağarası
§ Kahramanmaraş: Germanicia Antik Kenti Mozaikleri, Ilıca Kaplıcaları
§ Adana: Tekir Yaylası, Misis Köprüsü(Ölümsüzlük Köprüsü), Varda Köprüsü
İç Anadolu Bölgesi:
§ Ankara: Anıtkabir, Beypazarı-Kızılcahamam termalleri, Ankara Kalesi, Anadolu Medeniyetleri Müzesi, Gordion, Elmadağ kayak merkezi, Roma Hamamı
§ Nevşehir: Kapadokya, Ürgüp, Göreme ve Avanos peribacaları, Derinkuyu, Uçhisar Kalesi
§ Aksaray: Ihlara Vadisi, Hasan Dağı
§ Konya: Mevlana Türbesi, Çatalhöyük, Yerköprü Şelalesi, Kızören Obruğu, Meke Tuzlası
§ Kayseri: Erciyes kayak merkezi, Sultan Sazlığı, Kapuzbaşı Şelalesi, Kültepe Yazıtları
§ Yozgat: Alişar, Yozgat Çamlığı, Kazankaya Kanyonu, Sarıkaya Roma Hamamı
§ Sivas: Kongre Müzesi, Divriği Ulu cami
§ Çankırı: Tuz Mağarası
§ Kırşehir: Cacabey Cami Rasathanesi, Kaman Kalehöyük
Karadeniz Bölgesi:
§ Trabzon: Sümela Manastırı, Ayvasıl Kilisesi, Maçka – Altındere Milli Parkı, Uzungöl, Atatürk Müzesi, Sera Gölü
§ Çorum: Alacahöyük, Hattuşa, Kybele Kabartması
§ Amasya: Kralkaya Mezarlıkları, Sultan Beyazıt Külliyesi, Amasya Kalesi
§ Samsun: Gazi Müzesi, Büyük Cami, 19 Mayıs Fuarı, Lâdik Kaplıcaları, Amazon Kadınları Köyü ve Müzesi, Kızılırmak Deltası Kuş Cenneti, Şahinkaya Kanyonu Tabiat Parkı
§ Bolu: Abant Gölü, Yedigöller, Köroğlu Dağları, Kartalkaya
§ Kastamonu: Valla Kanyonu, İstiklal Yolu, Ilgaz Kayak Merkezi
§ Tokat: Ballıca Mağarası(Karstik oluşumu), Tokat Kalesi
§ Rize: Zil Kale, Ayder ve Anzer Yaylaları, Fırtına Deresi
§ Artvin: Hatilla Vadisi, Karagöl-Sahara Milli Parkı, Camili(Türkiye’nin ilk biyosfer rezervi)
§ Karabük: Safranbolu Evleri, Kristal Cam Teras
§ Gümüşhane: Karaca Mağarası, Tomara Şelalesi, Zigana Kayak Merkezi
§ Sinop: Erfelek Tatlıca Şelaleleri, Hamsilos Koyu, Sinop Tarihi Cezaevi
§ Giresun: Kümbet Yaylası, Mavigöl, Kuzalan Şelalesi
§ Ordu: Perşembe Yaylası, Boztepe
§ Bartın: Amasra(Çeşm-i Cihan)
Doğu Anadolu Bölgesi:
§ Elazığ: Harput Kalesi, Çırçır Şelalesi, Harput Buzluk Mağarası, Hazar Gölü Plajı, Kara Leylek Kanyonu
§ Ağrı: İshakpaşa Sarayı, Meteor Çukuru, Diyadin Kaplıcaları
§ Kars: Ani Harabeleri, Sarıkamış, Katerina Köşkü, Kuyucuk Kuş Cenneti
§ Van: Van ve Hoşap Kaleleri, Akdamar Adası ve Kilisesi, Muradiye Şelalesi, Çavuştepe, Vanadokya, Başkale Travertenleri
§ Erzurum: Çifte Minareli Medrese ve Nene Hatun Milli Parkı, Tortum Şelalesi, Palandöken, Atatürk Evi, Narman Peribacaları
§ Bitlis: Nemrut Kaldera Gölü, Ahlat Anıt mezarları, Nemrut Kayak Merkezi
§ Bingöl: Yüzen Adalar, Buban Bacaları, Çır Şelalesi
§ Tunceli: Munzur Vadisi Milli Parkı
§ Muş: Malazgirt Meydan Muharebesi Milli Parkı
§ Malatya: Gürpınar Şelalesi, Aslantepe Ören Yeri, Levent Vadisi, Tohma Kanyonu, Battal Gazi
§ Erzincan: Girlevik Şelalesi, Otlukbeli Gölü, Ergan Dağı Kayak Merkezi
Güneydoğu Anadolu Bölgesi:
§ Diyarbakır: Diyarbakır Surları, Hevsel Bahçeleri, Çermik kaplıcaları, Çayönü Malabadi Köprüsü, Yedi Kardeş Burcu, Asur Mezarları, Hasan Hanı, Gelincik Dağı, Zerzevan Kalesi
§ Adıyaman: Nemrut Dağı, Cendere Köprüsü, Pirin Mağaraları, Perre Antik kenti, Karakuş Tümülüsü Mardin: Mardin evleri, Deyrulzafaran Manastırı, Kasimiye Medresesi, Dara Antik Kenti, Mor Gabriel Manastırı
§ Şanlıurfa: Balıklı göl(Halil-ür Rahman) Göbeklitepe, Harran evleri ve Harran Kalıntıları, Halfeti Antik Kenti, Tek Tek Dağları Milli Parkı
§ Gaziantep: Zeugma Antik Kenti mozaik müzesi(Belkıs Harabeleri), Gaziantep Kalesi
§ Batman: Hasankeyf, Hallan Çemi Höyüğü, Zeynel Bey Türbesi, Yol Geçen Hanı
§ Siirt: Botan Vadisi Milli Parkı(son milli park), Tillo, Veysel Karani
§ Şırnak: Kırmızı Medrese, Cudi Dağı(Nuhun Gemisi olayı)
Ülkemizdeki Önemli Kış Turizm Alanları ( Kayak Merkezleri ):
ÜLKEMİZİN UNESCO DÜNYA MİRAS LİSTESİ
Hem Kültürel Hem Doğal Miras olarak listeye alınanlar (Karma)
Pamukkale - Hierapolis (Denizli)
Göreme Milli Parkı ve Kapadokya (Nevşehir)
TÜRKİYE TURİZM GELİŞİM KORİDORLARI HARİTASI
Zeytin Koridoru:
Bursa ili Gemlik ve Mudanya ilçeleri, Balıkesir ili Gönen, Bandırma ve Erdek ilçeleri, Çanakkale ili Ezine ilçesini kapsar. (Sağlık, gastronomi, kültür ve kıyı turizmi gelişimi)
Kış Koridoru:
Erzincan, Erzurum, Ağrı, Kars ve Ardahan illerini kapsar. (Kış Turizmi gelişimi)
İnanç Koridoru:
Mersin ili Tarsus ilçesinden başlayarak Hatay, Gaziantep, Şanlıurfa ve Mardin illerini kapsar. (Kültür ve İnanç Turizminin gelişimi)
İpek Yolu Koridoru:
Ayaş – Sapanca Koridorunu(Sakarya, Bolu ve Ankara) kapsar. (Kültür ve Eko-Turizm gelişimi)
Batı Karadeniz Kıyı Koridoru:
Şile – Sinop arasında uzanan 500 km’lik kıyı bandını kapsar. (kültür, kıyı ve doğa turizmi gelişimi)
Yayla Koridoru:
Samsun İlinden Hopa’ya kadar uzanan bölgedir. (Doğa turizmi, yayla turizmi gelişimi)
Trakya Kültür Koridoru:
Edirne –Kırklareli ve Tekirdağ illerini kapsar. (Kültür turizmi, doğa ve gastronomi turizminin gelişimi)
