TUZLAR VE ÖZELLİKLERİ 

• İyonik yapılı bileşiklerdir ve en küçük yapıları birim hücrelerdir. 

• Oda koşullarında genellikle katı hâlde bulunur. 

• Katı hâlde, tuz iyonları belli yerleşim düzeni içinde bir araya gelerek kristal yapıyı oluşturur ve farklı renklerde olabilir. 

• Saf maddelerdir. 

• Erime ve kaynama noktaları yüksektir. 

• Tuzların sulu çözeltileri nötr, asidik veya bazik özellik gösterebilir. Bu nedenle turnusol kâğıdına etkileri farklıdır. 

• Katı hâlde elektrik akımını iletmezler. Sulu çözeltileri ya da sıvı hâlleri elektrik akımını iletir. 

• Suda az ya da çok çözünerek iyonlarına ayrılır.

Günlük Hayatta Kullanılan Tuzlar 

NaCl ( Yemek Tuzu ) 

Sodyum klorür suda kolaylıkla çözünen ve sulu çözeltisi elektrik akımını ileten, beyaz, kristal yapılı bir bileşiktir. 

Kokusuzdur, kendine has tadı vardır. Sodyum klorürde her Na+ iyonu 6 adet Cl-iyonu tarafından, her Cl- iyonu da 6 adet Na+ iyonu tarafından çekilir.Böylece birim hücreler oluşur. 

Kullanım Alanları 

• Canlılarda birçok vücut işlevinin yerine getirilmesinde kullanılır.Örneğin sinir ve kas hücrelerinin işlevlerini yerine getirmede ve vücudun su dengesinin sürdürülebilmesinde önemli görevleri vardır. 

• İnsanlarda sindirim sıvısının önemli parçası olan hidroklorik asit için klor sağlayarak sindirime yardımcı olur. 

• Vücut için önemli bir elektrolit kaynağıdır. Vücut sisteminin dışında, 

• Gıdaları tatlandırmada, 

• Etlerin ve gıdaların korunmasında, 

• Cam, seramik, kağıt, tekstil boyaları ve sabun yapımında, 

• Kışın yollarda oluşan buzları eritmede, 

• Kimya endüstrisinde, bazı kimyasal maddelerin üretiminde hammadde olarak, 

• Tıp ve eczacılıkta kullanılır. 

Na2CO3 ( Sodyum karbonat ) 

Sodyum karbonat, soda külü, çamaşır sodası olarak adlandırılırlar. 

* Beyazımsı renkte, şeffaf kristal şeklindedir. 

*  Suda iyi çözünür. Beyaz, kokusuz bir tozdur. 

* Bazik özellik gösterir. Nem çekici özelliğe sahiptir. 

* Endüstride kullanılan önemli kimyasallardandır.

Kullanım alanları 

• Doğal temizlik malzemesidir. Sodyum karbonatın su ile seyreltilmesi ile çamaşır sodası olarak bilinen sodyum karbonat dekahidrat (Na2CO3.10H2O) bileşiği elde edilir 

• Kireç önleyici deterjanlarda katkı maddesi olarak kullanılır. 

• Cam üretiminde ana bileşenlerden biri olarak, 

• Kimya endüstrisinde çeşitli kimyasalların üretiminde, 

• Kâğıt yapımında, 

• Su sertliğini gidermede, 

• Sabun ve deterjan yapımında, 

• Fotoğrafçılıkta, 

• Tıpta bazı ilaçların yapısında kullanılır. 

Sodyum Bikarbonat 

Kimyasal Formülü: NaHCO3 Sodyum bikarbonat, yemek sodası şeklinde adlandırılabilir. Diğer sodyum tuzları ile birlikte kalker taşları hâlinde veya deniz tuzları içinde bulunur. Beyaz renkli ve katı hâldedir. 

* Suda çözünen, beyaz granüllü bir tozdur. Sodyum bileşikleri arasında en düşük bazlık değerine sahip olan maddelerden biridir. 

* Antiasit özelliği gösterir. Sodyum bikarbonat çözeltileri, 

Na2CO3 + H2O   ®   NaHCO3 + NaO 

• Sodyum bikarbonat ısıtıldığında karbon dioksit açığa çıkardığı için kabartma tozu olarak kullanılır. Olayın kimyasal denklemi aşağıdaki gibi gerçekleşir. 

2NaHCO3 + ısı     ® Na2CO3 + H2O + CO2 

• İçeceklerde asitlik düzenleyici olarak, 

• Temizlik malzemelerinde ve koku giderici olarak, 

• Kimya endüstrisinde,    

• Kâğıt üretiminde, 

• Yangın söndürücülerde,

• Su ve atık su arıtımında suyun yumuşatılması amacıyla suya sertlik veren Ca2+ ve Mg2+ iyonlarını çöktürmede, 

• Mide asidinin fazlalılığını baskılayan NaHCO3, maden suyunun içinde çeşitli minerallerin yanında bulunur. 

• Böcek sokmalarında kaşıntı ve kabarmayı azaltmak için, 

• Mide yanmasını gidermede kullanılır. 

Kalsiyum Karbonat (CaCO3 ) : 

Sistematik ve Yaygın Adı: Kalsiyum karbonat, kireç taşı 

* Kayaçlarda ve deniz kabuklularının kabuğunda bulunur. Kireç taşı, mermer ve tebeşir olmak üzere üç formu vardır. 

* Suda çözünürlüğü oldukça azdır. Kalsiyum karbonat biyolojik olarak oldukça zararlı bir bileşiktir. Ağız yolu ile kesinlikle alınmamalı, deri ve göze temas ettirilmemelidir. Kullanım Alanları 

• Boya, yapıştırıcı, dolgu macunu ve yüzey kaplama yapımında, • İnşaat endüstrisinde; çimento, beton, kireç, sıva, asfalt yapımında, 

• Çevreye salınan zararlı kükürt gazlarının tutulmasında, 

• Tebeşir yapımında, 

• Cam ve seramik yapımında, 

• Plastik ve kompozit üretiminde, 

• Tarımda aşırı asitli toprakların pH’ının düzenlenmesinde, 

• Gıda sektöründe, 

• İlaç endüstrisinde kullanılır. 

Amonyum Klorür (NH4CI ): Amonyum klorür, nişadır isimleriyle adlandırılabilir. 

* Volkanik bölgelerde oluşan kayaçların yapısında bulunur. 

*  Suda iyi çözünen, inorganik, sulu çözeltisi asidik, beyaz ve kokusuz bir tuzdur. Kullanım Alanları • Bakır yüzeylerin kalay kaplama aşamasında, 

• Galvaniz ve lehimlenecek metallerin yüzeylerini temizlemede, 

• Gıda endüstrisinde, 

• Gübre yapımında, 

• Şampuan, duş jeli, saç kremi, bulaşık deterjanı, banyo yağları ve tuzlarında, 

• Balgam söktürücü özelliğinden dolayı soğuk algınlığı ilaçlarında, 

• Veterinerlikte, 

• Kuru hücrelerde (pil) elektrolit olarak kullanılır.