XVII. YÜZYILDA OSMANLI İMPARATORLUĞU
Duraklama Nedenleri 1) İç Nedenler: 1. Yönetimde bozulma; 2. Orduda bozulma; 3. Maliyede bozulma; 4. İlmiye sınıfında bozulma Dış Nedenler: 1. Doğal sınırlara ulaşılması; 2. Güçlü devletlerle komşu olunması; 3. Coğrafi keşifler ve kapitülasyonların etkisi; 4. Rönesans'tan sonra Avrupa'nın takip edilememesi
İran ile Ferhat Paşa Antlaşması yapılarak doğuda en geniş sınırlara ulaşıldı Ayrıca Nasuh Paşa ve Ferhat Paşa antlaşmaları yapıldı. Kasr-ı Şirin Antlaşması ile de bugünkü Türkiye-İran sınırı belirlendi. Lehistan üzerine Hotin Seferi yapılarak Hotin Antlaşması imzalandı. Bucaş Antlaşması ile batıda en geniş sınırlara ulaşıldı. Venedik'ten Girit alındı. Böylece Ege ve Akdeniz hâkimiyeti güçlendi. Avusturya ile yapılan Haçova Meydan Savaşı kazanıldı. Zitvatorok (1606) Antlaşması ile Avusturya arşidükü Osmanlı padişahına denk sayılacak, Roma Sezar'ı unvanı kullanacaktı. Böylece 1533 İbrahim Paşa (İstanbul) Antlaşması ile elde edilen üstünlük sona erdi. Vasvar Antlaşması: Avusturya vergi verecek. Duraklamada kazanılan son toprak II. Viyana Kuşatması (1683): Osmanlının eski şaşaalı günlerine kavuşturulması amacı ile Viyana ikinci kez kuşatıldı, fakat sonuç alınamadığı gibi, Avusturya, Lehistan, Malta, Rusya ve Venedik'in oluşturduğu "Kutsal İttifak" karşısında ağır bir yenilgi alındı ve Karlofça Antlaşması yapıldı. (1699). Bu antlaşmaya göre: Banat yaylası hariç tüm Macaristan, Avusturya'ya verildi. Podolya ve Ukrayna Lehistan'a bırakıldı. Mora ve Dalmaçya kıyıları, Venediklilere bırakıldı.
Karlofça ile ilk kez Osmanlı büyük toprak kaybetti. Antlaşmanın 25 yıl süreli ve Avusturya'nın garantörlüğünde olması ilk kez yaşandı. Bundan sonra artık Osmanlı Gerileme Dönemi'ne girecektir.
Ayaklanmalar a. Merkez (İstanbul) isyanları: 1. Cülus bahşişlerinin geç ödenmesi ya da ödenmemesi 2. Ulufenin verilmemesi ya da ayarı düşük akçe ile verilmesi. 3. Usule aykırı asker alınması 4. Saray entrikaları Bu isyanlar yönetimi değiştirme değil, yöneticiyi değiştirmeye yöneliktir. b. Celali (Anadolu) İsyanları 1. Savaştan kaçan askerlerin Anadolu'da eşkıya olması 2. Vergilerin artması 3. Savaşların uzaması 4. Tımar sisteminin bozulması 5. Üretimin azalması.
Islahatlar ve Islahatçılar I. Ahmet: Ekber ve Erşed sistemini getirdi. Buna göre hanedanın en yaşlı, akıllı ve olgun üyesi tahta geçecekti. Ayrıca kafes sistemi getirilerek şehzade sancaklara gönderilmeyip sarayda kafeste tutulmalarıyla tecrübesiz padişahlar tahta geçmeye başladı.
II. (Genç) Osman: Saray dışı evlilik yaparak haremden evlenme geleneğini yıktı. Yeniçeri ocağını kaldırmak istedi ama öldürüldü.
IV. Murat: Şiddet ve baskı yöntemiyle içkiyi, kahvehaneleri ve tütünü yasakladı. Devlet adamlarından rapor istedi. (Koçi Bey ve Kâtip Çelebi) Tarhuncu Ahmet Paşa: Saray masraflarını kıstı. İlk kez denk bütçeyi hazırladı. Köprülü Mehmet Paşa: Şartlar öne sürerek sadrazamlığa gelen ilk devlet adamıdır. Amacı ıslahatlara uygun ortam hazırlamak ve rahat çalışabilmektir. Oğlu Fazıl Ahmet Paşa da yeni fetihlere imza attı. 17.Yüzyıl Islahatlarının Genel Özellikleri. Şiddet ve baskı yöntemi izlendi. Islahatlar genelde askeri ve mali alanda yapıldı, ayrıca kişilere bağlı kaldı süreklilik arz etmedi. Halka inilemedi.
