Dolaşım ve Bağışıklık Sistemi

Kanın damar dışına çıkmamasına kapalı dolaşım denir. Kapalı dolaşım büyük ve küçük dolaşım olmak üzere ikiye ayrılır.

Büyük Dolaşım; Kanın kalpten çıkıp bütün vücudu dolanıp tekrar kalbe gelmesine denir. Bütün omurgalı hayvanlarda görülür.

Küçük Dolaşım; Kalpten çıkan kirli kanın solunum organına gönderilip tekrar kalbe gelmesine denir. Bütün omurgalı hayvanlarda vardır. (Balıklar hariç)

 Büyük ve küçük dolaşımın ortak organı kalptir.

Besin, oksijen, atık madde gibi maddelerin gerekli yerlere taşıyan sisteme dolaşım sistemi denir. Dolaşım sistemi kalp, damarlar ve kan olmak üzere ikiye ayrılır.

Kalp

4 odacıklıdır. 2 kulakçık ve 2 karıncıktan oluşur.

Üst odacıklar kulakçık, alt odacıklar karıncıktır.

Sağ tarafta kirli kan, sol tarafta ise temiz kan bulunur. Kan kulakçığa girerken, karıncıktan çıkar. Kan daima kulakçıktan karıncıklara doğru akar. Sağ kulakçık ve sağ karıncık arasında triküspit kapakçığı bulunurken, sol kulakçıkla sol karıncık arasında ise biküspit kapakçık bulunur. Karıncıkla atardamar arasında yarım ay kapakçıkları bulunur.

Kalbin Yapısı ve Çalışması. Kalp üç tabakadan oluşur. En içte endokard tabakası bulunur. Tek sıralı epitel dokudan oluşur. Kana temas eder. Ancak kandan alışveriş yapmaz. Ortada miyokard tabakası bulunur. Miyokard tabakasında, kalp kası, sinirler ve besleyici "koroner" damar bulunur. Sol karıncıkta bulunan Miyokard tabakası diğerlerine göre daha kalındır. Çünkü büyük bir basınçla vücuda kan pompaladığı için. En dışta bulunan perikard tabakası bulunur. İki katlı zardan oluşur. İki zar arasında bulunan sıvı kalbin daha kolay çalışmasını sağlar.

Kalbin Çalışması. Kulakçıklar aynı anda kasılıp gevşer. Karıncıklarda aynı anda kasılıp gevşer. Ancak kulakçık gevşerken karıncıklar kasılır.

Kalbin Çalışma Hızını Etkileyen Faktörler

• Adrenalin
• Nöradrenalin
• Tiroksin hormonu
• Sempatik sinirler
• Nikotin
• Kafein
• Kanın pH'nın düşmesi
• Ateşli hastalıklar kalbin çalışmasını hızlandırırken, asetil kolin hormonu ve parasempatik sinirler kalbin çalışmasını yavaşlatır.

Kalbin Çalışma Dengesi. Kalbim dakikada atış sayısına nabız denir. Kalbin çalışmasında kasılma, gevşeme ve dinlenme evreleri görülür. Kalbin kasılmasına sistol, kalbin gevşemesine diastol denir. Karaciğer, hem atardamar hem de kan alır. Kalp de hem atar ve toplardamardan kan alır.

Üre yoğunluğu en fazla karaciğer toplardamarıdır. Aç karna en fazla glikoz miktarı karaciğer toplar damarında iken, tokluk anında en fazla glikoz miktarı kapıtoplar damarında en fazladır.