4. Paragrafı İkiye Bölme
Her bir paragrafta konunun farklı bir yönünü işlenir. Anlatılan bir konudan farklı bir konuya geçiş yapılırken yeni bir paragrafa da geçilmesi gerekir. Bu tip sorularda her bir cümlede anlatılanı bir çok iyi kavrayıp diğer cümlelerle karşılaştırılmalıdır.
Çıkmış Soru:
(I) Editör, bir yayınevinin olmazsa olmazlarındandır. (II) Yayımlanacak bir yapıtı düzenlemek, yayıma hazırlamak ve yayımlamak gibi birçok işi ve işlevi var. (III) Yazarın ve eserinin seçilmesinden, nasıl yayımlanacağına değin yayımlama işinin bütün aşamalarını kapsayan zorlu bir iştir bu. (IV) Günümüzde editörlük, yayıncılık alanında kurumsallaşamamış işlerden. (V) Yazarların çoğu, editörün yaptığı işi küçümseyip onu yalnızca bir düzeltmen olarak algılıyor. (VI) Bu yüzden de editörlüğü böyle algılayan birçok yazarın yayımlanan kitaplarında yanlışlardan geçilmiyor.
Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf hangi cümleyle başlar?
A) II. B) III. C) IV. D) V. E) VI. (1975-ÜSS)
CEVAP C: I, II ve III. cümlelerde editörün görevlerinden IV. cümleden itibaren eleştiri getiriliyor.
Çıkmış Soru:
(I) Resim ve heykel sanatçıları insan elleri üzerinde çok durmuşlardır. (II) Orta Çağ’dan bu yana, ressamların yaptığı portrelere baktığınızda gözlerden çok, ellerin öne çıktığını görürsünüz. (III) Gergef üzerinde dolaşan, çenesini avuçları içine alan, vücut boyunca sarkan eller… (IV) Mutluluğun parıltısını, kaygıların kaynaşmasını, yaşamaktan usanışı hep bu ellerde görürsünüz. (V) Bundan on binlerce yıl önce insan daha kafasıyla düşünemezken elleriyle düşünmüş. (VI) İnsan geometri bilmeden su bentleri yapmış, matematik bilmeden parmaklarıyla saymış, sanat ve güzellik üzerine hiçbir bilgisi yokken mağara duvarlarını, bugün usta ressamların bile yapamayacağı resimlerle donatmış. (VII) Bilimsel ve sanatsal yaratılar konusunda övündüğümüz ne varsa hepsini, insan elinin çağlar boyunca yaptığı hareketlere borçluyuz.
Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf hangi cümleyle başlar?
A) II. B) III. C) IV. D) V. E) VI. (2005-ÖSS)
CEVAP D: Parçada I ,II ,III ve IV. cümlelerde , resim ve heykel sanatlarında insan eli figüründen söz edilip örnekler verilirken V. cümleden itibaren insanın kafasıyla düşünmeden önce elleriyle düşündüğü fikri ortaya atılarak yeni bir konuya başlanmıştır.
5. Paragrafın Akışını Bozan Cümle
Paragrafı oluşturan cümlelerin hepsi aynı düşünceyi anlatır. Başka bir deyişle her paragrafta ayrı bir konu işlenir. Sorularda bizden konunun farklı bir yönünü bulmamız ya da farklı konudan bahseden cümleyi bulmamız istenir.
Çıkmış Soru:
(I) Çağdaş anlamda çocuk edebiyatının asıl işlevi çocukları eğitmek değildir. (II) Doğrudan eğitme, ders kitaplarına özgü bir iştir. (III) İyi bir çocuk kitabının yaşlara göre belirlenmiş deği- şik nitelikleri vardır. (IV) Yazınsal çocuk kitaplarında yazar, çocuğa iletmek istediklerini doğrudan de- ğil, dolaylı olarak verir. (V) Bu tür kitaplar sezdirme, duyumsatma yoluyla çocuğun doğruya, iyiye, güzele karşı duyarlılık kazanmasını sağlar.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi düşüncenin akışını bozmaktadır?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. (2008-ÖSS)
CEVAP C: I.ve II. cümlelerde çocuk edebiyatının işlevlerinden III. cümleden itibaren çocuk kitabının niteliklerinden söz edilmiştir.
Çıkmış Soru:
(I) O. yaşamı yaşayarak öğrenmiş bir yazar. (II) Deneyimlerini ve gözlemlerini herkesle paylaşmış. (III) Kendi kendine öğrendiği üç yabancı dili de iyi derecede konuşabilecek düzeye erişmiş. (IV) Öğretmenlik yapmış, siyasetle uğraşmış, yurtiçi ve yurtdışında birçok yeri görmüş. (V) Kimi roman ve öyküleri ancak ölümünden sonra yayımlanabilmiş. (VI) Gezdiği, gördüğü yerlerin yöresel renklerini büyük bir ustalıkla yapıtlarına yansıtmış.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi düşüncenin akışını bozmaktadır?
A) II B) III C) IV D) V E) VI (2008-ÖSS)
CEVAP D: Parçada V. cümleye kadar yazarın kişisel özelliklerinden bahsedilirken V. cümleden sonra eserlerinden söz edilmiştir.
