CUMHURİYET DÖNEMİ'NDE TİYATRO

è Tiyatronun bütün türlerinde (komedi, trajedi, dram) eserler verilmiştir.

èToplumsal konuların yanında bireysel duygu ve düşünceler de tiyatrolarda sahnelenmiştir.

èEbeveyn-çocuk, kadın-erkek, ağa-köylü, imam-muhtar-öğretmen ilişkileri işlenmiştir.

èSade, açık ve canlı bir konuşma dili kullanılır.

èNazım-nesir karışık tiyatrolar yazılmıştır.

èGeleneksel tiyatro (karagöz, orta oyunu vs.) ile modern tiyatronun özelliklerinin bir arada görüldüğü eserler ortaya konmuştur.

èEpik ve absürt tiyatro çeşitlerinden yararlanılmıştır.

èTiyatro eserleri teknik yönden güçlenmiştir.

èTeknolojinin imkanları sahnelerde kullanılmaya başlamıştır.

èCumhuriyet'in ilk yıllarında oyun yazarları daha çok tarihimize ve efsanelerimize yönelerek ulusçuluğu aşılayan düşünceler üzerinde durmuşlar, toplumsal sorunları, değer yargılarının değişmesini ve ruhsal çelişkileri vermeye çalışmışlardır.

èDuygulu sözler, heyecan verici şiirsel konuşmalarla bir acıklı oyun havasında yazılan bu oyunlarda, kişinin psikolojik durumu yansıtılmaya çalışılmıştır.

è Halit Fahri Ozansoy (Sönen Kandiller),Vedat Nedim Tör, Necip Fazıl, Nazım Hikmet gibi yazarlar oyunlarında, kişilerdeki ruhsal çatışmayı ele almışlardır.

èFaruk Nafiz Çamlıbel (Akın) Yaşar Nabi Nayır (Mete), Behçet Kemal Çağlar (Atilla, Çoban) Necip Fazıl (Sabır Taşı) gibi yazarlar oyunlarında vatan sevgisini işlemişlerdir.

è1940'lı yıllarda Ahmet Kutsi Tecer (Köşebaşı, Bir Pazar Günü, Satılık Ev), Cevat Fehmi Başkurt, (Büyük Şehir, Küçük Şehir, Paydos, Sana Rey Veriyorum, Tablodaki Adam, Buzlar Çözülmeden, Hepimiz Birimiz İçin ,Ölen Hangisi), Ahmet Muhip Dıranas (Gölgeler) gibi yazarlar çözülen aile yapısına çözüm olarak sağlam temellere dayalı aile tezi savunulur. Değer yargılarının değişmesinin ve ekonomik koşulların aileyi etkileyişi üzerinde durulmuş, maddi değere önem verdikleri için yanlış yolda giden aileler yanında, yoksul ancak sağlam temellere oturmuş, düzgün bir yaşayışı olan aileler verilmiştir.

è1950-60 yılları arasında Oktay Rifat Horozcu (Kadınlar Arasında, Oyun İçinde Oyun, Çil Horoz, Zabit Fatma'nın Kuzusu, Yağmur Sıkıntısı), Melih Cevdet Anday (İçerdekiler, Mikadonun Çöpleri), Haldun Taner (Gözlerimi Kaparım Vazifemi Yaparım, Eşeğin Gölgesi Keşanlı Ali Destanı, Günün Adamı, Fazilet Eczanesi, Huzur Çıkmazı, Lütfen Dokunmayın), Orhan Asena (Fadik Kız, Hacivat Politikacı, Hürrem Sultan, Tohum ve Toprak, Atçalı Kel Mehmet, Şeyh Bedrettin, Kocaoğlan, Öç, Sağırlar Sövüşmesi), Necati Cumalı (Mine, Yeni Çıkan Şarkılar, Aşk Duvarı, Zorla İspanyol), Refik Erduran (Ayı Masalı,Direkler Arasında Cengiz Hanın Bisikleti, Karayar Köprüsü, Büyük Jüstinyen, Uçurtmanın Zinciri), Turgut Özakman (Güneşte On Kişi, Ocak, Paramparça, Kanaviçe,Komşularımız, Pembe Evin Kaderi, Duvarların Ötesinde, Tufan), Orhan Kemal (72. Koğuş, Kardeş Payı),Rıfat Ilgaz (Hababam Sınıfı), Recep Bilginer (Ben Devletim), Aziz Nesin (Biraz Gelirmisiniz?, Bir Şey Yap Met, Düdükçülerle Fırçacıların Savaşı, Tut Elimden Rovni, Çiçu, Hadi Öldürsene Canikom), Behçet Necatigil(Kutularda Sinek Arttırma Salonu), Sabahattin Kudret Aksal (Şakacı, Kral Üşümesi, Bir Odada Üç Ayna, Tersine Dönen Şemsiye, Kahvede Şenlik Var) Tarık Buğra(Ayakta Durmak İstiyorum)gibi yazarlar toplum, birey sorunlarına, evrensel sorunlara, toplum ve birey gerçeklerine yöneten-yönetilen ilişkilerine, tarihsel olaylara yönelmişlerdir.

è1950-1970 yılları arasında; Necati Cumalı (Susuz Yaz, Derya Gülü, Nalınlar Ezik Otlar), Fakir Baykurt (Yılanların Öcü) Recep Bilginer (İsyancılar) Turan Oflazoğlu (Keziban, Allah'ın Dediği Olur, Deli İbrahim, Dördüncü Murat ve Sokrates Savunuyor),Talip Apaydın (Bir Yol)Güngör Dilmen (Kurban, Canlı Maymun Lokantası, Midas'ın Kulakları, Midas'ın Altınları, Akad'ın Yayı, İttihat ve Terakki), Yaşar Kemal (Uzun Dere, Teneke),Adalet Ağaoğlu (Evcilik Oyunu, Çatıdaki Çatlak, Tombala, Bir Sessiz Adam) gibi yazarlarca ağaların köylüyü sömürüşü, köy kadınlarının durumu, kan davası, köy yaşayışındaki çatışmalar, toplum düzensizlikleri, dünya siyaseti, tarihe dayanarak çağın eleştirisi konu olarak ele alınmıştır.           

è1970'ten sonra; Adalet Ağaoğlu (Kendini Yazan Şarkı) , Necati Cumalı(Yürüyen Geceyi Dinle) , Orhan Asena (Gün Dönerken, Ya Devlet Başa Ya Kuzgun Leşe) Turan Oflazoğlu (IV. Murat, Kösem Sultan, Genç Osman) gibi yazarlar Milli Mücadele sonrası durum, Kurtuluş Savaşı, 12 Mart olayları, Türkiye dışındaki olaylar, tarih konulu tiyatrolar yazmışlardır.

è1970'lerin ortalarında pek çok özel tiyatro kapanmıştır.

è1980'lerin ortalarından bu yana özellikle İstanbul'daki özel tiyatrolar yeniden bir canlanma dönemine girmiştir.

èSon yıllarda oda tiyatrosu, stand up (modern meddah) tarzı çalışmalar ortaya çıkmıştır.