CUMHURİYET DÖNEMİ'NDE ROMAN

èİlk dönem romancıları genel anlamda, geçmiş yıllardaki siyasi çalkantılar ve savaşlarla şekillenen sürecin ardından ilan edilen Cumhuriyet rejiminin prensiplerini desteklemiştir. 

è Anadolu insanını ve yaşadığı topraklar, inkılapların Anadolu'ya yayılması, köylünün sorunları, taşraya giden aydın kesimin burada yaşadıkları, sanayileşme sonucu köyden kente göç eden ailelerin yaşadığı zorluklar, büyük şehrin yoksul semtlerinde yaşayanlar, küçük insanın macerası yaşama savaşı gibi tema ve konular ele alınmıştır.

è1923-1950 arasında Refik Halit Karay (Yezidin Kızı, 2000 Yılın Sevgilisi, Bu Bizim Hayatımız, Nilgün), Aka Gündüz. (Bir Şoförün Gizli Defteri, Yayla Kızı, Dikmen Yıldızı) Peyami Safa (Sözde Kızlar, Fatih-Harbiye, Dokuzuncu Hariciye Koğuşu, Yalnızız),Mehmet Yesari (Çulluk, Çoban Yıldızı, Ak Saçlı Genç Kız, Su Sinekleri), Halide Nusret Zorlutuna  (Küller, Gül'ün Babası Kim, Büyükanne, Aydınlık Kapı), Şükufe Nihal Başar (Renksiz Istırap, Yakut Kayalar, Çöl Güneşi, Yalnız Dönüyorum) Reşat Nuri Güntekin (Çalıkuşu, Kan Davası, Yeşil Gece, Acımak, Kavak Yelleri, Kızılcık Dalları, Miskinler Tekkesi, Son Sığınak Gizli El, Eski Hastalık, Yaprak Dökümü, Acımak , Damga, Harabelerin Çiçeği, Dudaktan Kalbe, Akşam Güneşi, Bir Kadın Düşmanı) Halide Edip Adıvar (Yeni Turan, Ateşten Gömlek, Vurun Kahpeye, Zeyno'nun Oğlu, Dönen Ayna Sinekli Bakkal, Tatarcık, Handan, Seviye Talip, Kalp Ağrısı, Zeyno'nun Oğlu, Yolpalas Cinayeti, Sonsuz Panayır, Dönen Ayna, Hayat Parçaları, Çaresiz, Kerim Usta'nın Oğlu, Akile Hanım Sokağı) Yakup Kadri Karaosmanoğlu  (Yaban, Ankara, Kiralık Konak, Hep O Şarkı, Bir Sürgün, Hüküm Gecesi, Sodom ve Gomore, Panaroma I, Panaroma II, Nev Bahar) gibi yazarlar ön plana çıkmıştır.

? ÇIKMIŞ SORU Peyami Safa, Tanzimat'tan itibaren Türk romanının değişmez ana konularından biri  olan yanlış Batılılaşmanın toplumsal yapıda yol açtığı yıkımları hemen hemen bütün yapıtlarında işler.  Bunlardan biri olan ____ adlı yapıtında, farklı kültürleri, dünya görüşlerini ve yaşama biçimlerini  anlatır. Özellikle Doğu ve Batı çatışmasını yansıtmayı amaçlayan romanın iletisi, roman kahramanla- rından Neriman'ın yaşadığı bunalımlar ve iç çatışmalar yoluyla biçimlendirilir. Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) Bir Tereddüdün Romanı; B) Dokuzuncu Hariciye Koğuşu; C) Mahşer; D) Fatih-Harbiye;  E) Yalnızız  (2010 LYS) 

CEVAP D Parçada boş bırakılan yere "Fatih-Harbiye" getirilmelidir.

? ÇIKMIŞ SORU Yakup Kadri Karaosmanoğlu'nun Mütareke yıllarındaki İstanbul'u anlattığı romanı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Kiralık Konak                                                 B) Nur Baba                                        C) Sodom ve Gomore

D)Hep O Şarkı                                     E) Bir Sürgün                      (2017 TÜRKÇE ÖABT)

CEVAP C Yakup Kadri Karaosmanoğlu'nun Mütareke yıllarındaki İstanbul'u anlattığı romanı Sodom ve Gomore'dir.

? ÇIKMIŞ SORU Romanda üç kuşak arasındaki anlayış ve yaşayış farklılıkları ele alınır. Birbirine  karşıt hayat tarzlarını benimseyen bu üç kuşak arasındaki çatışmalar mekâna ait ögelerle de destekle- nir. Bu bakımdan mekân, romanın simgesel anlamlar yüklenen yapı ögelerinden biri hâline gelir. Top- lumsal çözülme ve yozlaşmanın seçilen roman kişileriyle somutlaştırıldığı bu eserde, Batılılaşmanın  yanlış algılanması da eleştirilir. Romanın sonunda hüsrana uğrayan yalnızca Naim Efendi ve Hakkı Celis değil, onların temsil ettiği değerler sistemidir. Bu parçada söz edilen eser aşağıdakilerden hangisidir? (2015 EDEBİYAT ÖABT)

A) Üç İstanbul                                                    B) Sinekli Bakkal                                C) Kiralık Konak

D)İbrahim Efendi Konağı                                E) Fatih-Harbiye       

CEVAP C Parçada söz edilen eser Yakup Kadri Karaosmanoğlu'nun "Kiralık Konak" adlı eseridir.

? ÇIKMIŞ SORU Yazar, eserlerinde toplumun yozlaşmasını işler. İstibdat dönemini anlattığı İki  Süngü Arasında adlı romanında İstanbul'da suçlu sayılan insanların kurtuluş şehri olarak Selanik'i  gören yazar için Millî Mücadele'den itibaren umudun kaynağı Ankara olur. Bu parçada sözü edilen yazar aşağıdakilerden hangisidir?  (2015 TÜRKÇE ÖABT)

A)Aka Gündüz                                   B)Yakup Kadri Karaosmanoğlu                          C) Halide Edip Adıvar

D) Refik Halit Karay                                          E) Peyami Safa     

CEVAP A Parçada sözü edilen yazar Aka Gündüz'dür.

? ÇIKMIŞ SORU Kurtuluş Savaşı'yla ilgili önemli romanlar arasında (I) Halide Edip Adıvar'ın Vurun Kahpeye, (II) Yakup Kadri Karaosmanoğlu'nun Yaban, (III) Kemal Tahir'in Yorgun Savaşçı, (IV) Atilla İlhan'ın Kurtlar Sofrası, (V) Tarık Buğra'nın Siyah Kehribarlaradlı yapıtlarını sayabiliriz. Bu parçadaki numaralanmış yerlerden hangisinde bir bilgi yanlışı vardır?

A) I.                        B) II.                       C) III.                      D) IV.                     E) V.                       (2011 LYS)

CEVAP E Tarık Buğra'nın Kurtuluş Savaşı'yla ilgili romanı "Küçük Ağa'dır. Tarık Buğra, "Siyah Keribar"da İkinci Dünya Savaşı öncesi faşist bir yönetimin hüküm sürdüğü İtalya'da bu yönetimin karanlık güçlerine karşı bir grup vatanseverin mücadeleleri anlatır.

? ÇIKMIŞ SORU Millî Edebiyat Dönemi'nde eser veren yazarların romanları üzerine birçok çalışma yapılmış ancak bu romanlarla aynı dönemde yazılan hikâye kitapları pek ilgi görmemiştir. Pek çok okur, Millî Edebiyat hareketinin nesirde "yıldız üçlüsü" olarak bilinen yazarlarımızın nispeten başarısız olan Miskinler Tekkesi, Tatarcık veya Hep O Şarkı gibi romanlarını dahi bilir ama Sönmüş Yıldızlar, Dağa Çıkan Kurt veya Millî Savaş Hikâyeleri gibi başarılı hikâye kitaplarını çok az duymuştur. Bu parçada sözü edilen eserlerin yazarları aşağıdakilerin hangisinde bir arada verilmiştir?

A) Ömer Seyfettin – Aka Gündüz – Müfide Ferit Tek

B) Reşat Nuri Güntekin – Halide Edip Adıvar -Yakup Kadri Karaosmanoğlu

C) Yakup Kadri Karaosmanoğlu – Ömer Seyfettin -Refik Halit Karay

D) Mithat Cemal Kuntay – Halide Edip Adıvar -Aka Gündüz

E) Refik Halit Karay – Reşat Nuri Güntekin -Falih Rıfkı Atay                             (2019 AYT)

CEVAP B Parçada verilen eserler incelendiğinde "Miskinler Tekkesi ve Sönmüş Yıldızlar" adlı eserlerin Reşat Nuri Güntekin'e, "Tatarcık ve Dağa Çıkan Kurt" adlı eserlerin Halide Edip Adıvar'a, "Hep O Şarkı ve Millî Savaş Hikâyeleri" adlı eserlerin Yakup Kadri Karaosmanoğlu'na ait olduğu ifade edilebilir.

è1950'den sonra Sabahattin Ali (Kuyucaklı Yusuf, İçimizdeki Şeytan, Kürk Mantolu Madonna) Kemal Bilbaşar (Cemo, Memo, Kölelik Dönemeci, Bedoş, Denizin Çağrısı, Yeşil Gölge, Başka Olur Samim Kocagöz (Bir Şehrin İki Kapısı, Yılan Hikâyesi, Bir Karış Toprak, Bir Çift Öküz, Kalpaklılar ve Doludizgin) Ahmet Hamdi Tanpınar (Mahur Beste, Huzur, Saatleri Ayarlama Enstitüsü, Sahnenin Dışındakiler) Abdülhak Şinasi Hisar (Fahim Bey ve Biz, Çamlıca'daki Eniştemiz, Ali Niyazi Bey'in Alafrangalığı ve Şeyhliği),Halikarnas Balıkçısı (Aganta Burina Burinata, Uluç Ali ve  Turgut Reis), Peyami Safa(Dokuzuncu Hariciye Koğuşu, Matmazel Noralya'nın Koltuğu, Yalnızız, Bir Tereddüdün Romanı) gibi yazarlar bireyin sorunlarını ele almışlardır.

? ÇIKMIŞ SORU Türk edebiyatının en iyi romanlarından olan ____, 1949'da kitap olarak basılır. ____ İstanbul'a olan derin sevgisini yansıttığı bu romanında, Mümtaz ile Nuran'ın aşkı çerçevesinde eski-yeni, Doğu-Batı ve aşk ile toplumsal sorumluluk arasındaki çatışmayı ve bu çatışmaların doğurduğu bireysel bunalımları irdeler. Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangileri sırasıyla getirilmelidir?   (2010-LYS)

A) Baba Evi – Orhan Kemal           B) Huzur - Ahmet Hamdi Tanpınar             C) Küçük Ağa – Tarık Buğra

D) Bir Düğün Gecesi – Adalet Ağaoğlu                      E) Kemal Tahir -Yorgun Savaşçı

CEVAP B Parçada Ahmet Hamdi'nin "Huzur" adlı romanı tanıtılmıştır.