? ÇIKMIŞ SORU Yazar, bu romanda kıskançlık konuşunu ele alır. Yazarın ölümünden sonra arkadaşı Mahmud Sadık tarafından Servet-i Fünûn dergisinde yayımlanmıştır. Edebiyatımızda natüralizm akımının etkilerinin görüldüğü ilk roman olarak kabul edilir, Romanın başlangıcında iki aile vardır: Eşini kaybetmiş, kızıyla beraber oturan Şevket Efendi'nin ailesi ve babasını birkaç evvel kaybetmiş, annesi Münire Hanım'la birlikte oturan Suphi'nin ailesi. Bu parçada söz edilen yazar ve eseri aşağıdakilerden hangisidir?

A) Namık Kemal - İntibah                                                        B) Recaizade Mahmut Ekrem - Araba Sevdası

C) Ahmet Mithat Efendi-Felâtun Bey ile Râkım Efendi  D) Sami Paşazade Sezai-Sergüzeşt

E) Nabizade Nazım – Zehra                            (2018 AYT)

CEVAP E Zehra adlı eser ilk naturalist eserimiz olması bakımından önemlidir. Kıskançlık temasının işlendiği eserin karakterleri Şevket Efendi ve Suphi'dir.

? ÇIKMIŞ SORU Sürekli bir "değişme" ihtiyacı duyan -—, bir düzen ve denge düşüncesinden uzaktır. Bu düzensizlik, onun mizacının ve sanatının en belirgin özelliğidir. Onun şiirlerinde hem biçim ve içerik hem de dil bakımından yenilikler dikkat çeker. O, Tanzimat Dönemi'nin en renkli şairidir. Hayal gücünün zenginliği, duygularının çeşitliliği ve tabiata duyduğu ilgi, onun Tanzimat'tan sonraki Türk edebiyatının lirik şairleri arasında anılmasını da sağlamıştır. Özellikle eşinin ölümü üzerine yazdığı şiiri, hafızalarda önemli bir yer edinmiştir. Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) İbrahim Şinasi                              B) Namık Kemal                                C) Ziya Paşa

D) Abdülhak Hamit Tarhan                           E) Recaizade Mahmut Ekrem

CEVAP D  Parçada tanıtılan şair Abdülhak Hamit Tarhan'dır.                           (LYS 2017)

? ÇIKMIŞ SORU Aşağıdaki eserlerden hangisi Abdülhak Hâmit Tarhan'ın değildir?

A) Fitnen              B)Cezmi                C)Tarık D) Eşber               E) Nazife              (1972 ÜSS)

CEVAP B Cezmi adlı roman Namık Kemal'e aittir.  

? ÇIKMIŞ SORU Aşağıdaki yargılardan hangisi, Tanzimat Dönemi öykü ve romanlarının özelliklerinden biri değildir?

A) Genellikle saray ve çevresindeki insanların kural tanımaz tutum ve uygulamaları dile getirilmiştir.

B) Karakterler; doğal bireyler olmaktan çok, yazarın çizdiği, genellikle insana özgü karşıtlıkları simgeleyen kişilerdir.

C) Yüzyılın sonuna doğru köy, köylü sorunlarının konu olarak yer almaya başladığı görülür.

D) Ahmet Mithat'ın Felâtun Bey ile Rakım Efendi adlı eseri ile Recaizade Mahmut Ekrem'in Araba Sevdası adlı eserlerinde benzer konular işlenmiştir.

E) Şemsettin Sami'nin Taaşşuk-ı Talât ve Fitnat'ı ilk romandır, ancak edebî değer taşıyan ilk roman Namık Kemal'in İntibah adlı eseridir.                        (2013 LYS)

CEVAP A Tanzimat romancılığı saray çevresini değil İstanbul insanlarının yaşamını, konak hayatını ele alır.

? ÇIKMIŞ SORU Bir eleştirmenin, Abdülhak Hamit Tarhan'ın edebiyatımızdaki yerini ve kişiliğini değerlendirirken verdiği aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) Türk şiirini Batılılaştırma konusunda kurallar öne sürmekten çok, bunları yazdığı şiirlerle örneklendirme yolunu seçmiştir.

B) Tamamıyla klasik bir edebiyat kültürü ile yetişmiş; Tahran'dan döndükten sonra Şinasi, Namık Kemal ve Recaizade Mahmut Ekrem'i okumaya başlamış ve ilk yapıtlarını tiyatro türünde yazmıştır.

C) Batı şiirine özgü doğa betimlemelerinin bizde ilk örneklerine onun Sahra adlı yapıtında rastlanır.

D) Hayal gücünün enginliği, duygularının zenginliği yününden o, Tanzimat sonrası edebiyatımızın lirik şairleri arasında yer alır.

E) Nağme-i Seher adlı kitapta topladığı ilk şiirlerinde divan şiirinden etkilendiği açıkça görülür.

(LYS 2012)

CEVAP E Nağme-i Seher Abdülhak Hamit Tarhan'a ait değildir. Recaizade'nin ilk şiir kitabıdır.

? ÇIKMIŞ SORU Tanzimat'ın ilk kuşağını oluşturan Şinasi, Ziya Paşa, Namık Kemal ve Ahmet Mithat bu dönemin toplumsal yaşamını değişik ölçülerde edebiyata yansıtmaya çalışmıştır. İlk kuşaktan sonra, …, …, …, …. oluşan ikinci kuşak, bu toplumsal sanat anlayışını arka plana atarak daha çok "insan"ı ve onun kişisel serüvenini ele almıştır. Bu parçada verilen bilgilere göre boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi getirilebilir?

A) Tevfik Fikret – Cenap Şehabettin – Ali Ekrem – Süleyman Nazif'ten

B) Halit Ziya – Mehmet Rauf – Hüseyin Cahit – Ahmet Şuayıb'dan

C) Rıza Tevfik – Mehmet Emin – Mehmet Âkif – Muallim Naci'den

D) Recaizade Mahmut Ekrem – Abdülhak Hâmit – Samipaşazâde Sezai – Nabizâde Nâzım'dan

E) Yahya Kemal – Halide Edip – Yakup Kadri – Refik Halit'ten         (2008 ÖSS)

CEVAP D Tanzimat ikinci dönem sanatçıları Recaizâde Mahmut Ekrem, Abdülhak Hâmit, Samipaşazâde Sezai ve Nabizâde Nâzım ,Muallim Naci ve Mizancı Murat'tır. Tanzimat ikinci dönem sanatçıları D seçeneğinde yer almıştır.

? ÇIKMIŞ SORU Türk edebiyatında Ahmet Mithat Efendi'nin (I)Felâtun Bey'le Rakım Efendi, Namık Kemal'in (II)İntibah, Samipaşazâde Sezâi'nin (III)Zehra, Recaizade Mahmut Ekrem'in (IV)Araba Sevdası, Nabizâde Nazım'ın (V) Şerüzeşt isimli yapıtları sosyal içerikli romanlara örnek olarak gösterilebilir. Yukarıdaki cümlede numaralanmış yapıtlar dan hangileri birbiriyle yer değiştirirse bilgi yanlışı giderilmiş olur?

A) I. ile II.      B) I. ile lV.     C) II. ile III.      D) III. ileV.   E) IV. ile V.                     (2007 ÖSS)

CEVAP D ''Zehra" Nabizâde Nazım'a,'' Sergüzeşt'' adlı eser ise Samipaşazâde Sezai'ye aittir. Dolayısıyla III.  ve V. yer değiştimelidir.