Aruz Terimleri
Takti (Kesme): Aruz ölçüsünde, dizelerin, durak yerlerini belirtecek biçimde kesik kesik okunmasıdır.
Örnek:
Sen | Sin | ha | la | / | te | nim | de | ca | nım |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
- | - | - | - | / | . | - | . | - | - |
Mef' | ü | lün | fa | / | i | lün | fe | ü | lün |
Örnek:
Saç | ma | ey | göz | / | eşk | ten | gön | / | lüm | de | ki | od | la | re | su |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
- | - | . | - | / | -. | - | - | / | - | . | - | -/ | - | . | - |
fa' | i | la | tün | / | fa | i | la | / | fa' | i | la | tün | / | fa | ilün |
Vasl (Ulama): Ünsüzle biten bir sözcüğün ünsüzünü, ondan sonra gelen ve ünlüyle başlayan bir sözcüğün ilk hecesine bağlama (bitişik okuma) işlemine vasl (ulama) denir. Ulama, ölçüde yan yana iki açık hece gerektiği veya kapalı hecenin açılması lazım geldiği zaman yapılır.
Örnek:
Sön | me | den | yur | / | du | mu | nüs | tün | / | de | tü | ten | en | / | so | no | cak |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
- | . | - | - | / | . | . | - | - | / | . | . | - | - | / | . | . | - |
fa | i | la | tün | / | fe | i | la | tün | / | fe | i | la | tün | / | fe | i | lün |
İmale (Uzatma):Aruz ölçüsünde imale, kısa olan bir hecenin uzatılması veya kapalı olan heceyi iki hece değerinde uzun okumasıdır. İmale, bir aruz kusuru olmasına rağmen divan şairleri kısa sesliyi uzun sesli olarak göstermeyi kusur olarak görmemişler, şiirlerinde sık sık imale yapmışlardır.
Örnek:
Ki | gö | ren | dir | / | zi | hi | ka | ra | / | tar | la |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
. | . | - | - | / | . | - | . | - | / | - | - |
fe | i | la | tün | / | me | fa | i | lün | / | fa | lün |