16. Ergenlik döneminde birey, başarılı bir şekilde kimlik arayışını tamamlarsa kendine güvenen bir kişi olarak yaşamını sürdürür ve başarılı olur. Başarılı bir kimlik oluşturamazsa gelecek planı, ilişkiler, inanç ve ideoloji konularındaki sorularına cevap bulamazsa bir kriz yaşayabilir. Bu kriz çözülmezse diğer dönemlerde de devam eder.
Bu durum aşağıdaki kavramlardan hangisiyle açıklanabilir?
A)Kuşak çatışması
B)Akran zorbalığı
C)Rol karmaşası
D)Bağımsız olma isteği
E) Olgunlaşma
Çözüm: Yaşanan kimlik bunalımına rol karmaşası denir. Cevap: C
17.Yapılan araştırmalar, köpeklerin kokuyu ayırt edebilme yetisi diğer canlılardan daha fazladır.
Bu parçadan hareketle aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?
A)Duyum eşikleri canlılara göre farklılık gösterir.
B)Duyum, uyarıcı başlatan unsurdur.
C)Fiziksel uyarıcı yoksa duyum gerçekleşmez.
D)Duyum eşiği insandan insana değişir.
E)Şiddetli olan uyarıcılar dikkat çeker.
Çözüm: Köpeklerin kokuyu ayırt edebilme kapasitesi duyum eşiklerinin diğer canlılara göre alt sınırının düşük olmasıdır. Cevap: A
18.Aşağıdakilerden hangisi duyumun meydana gelmesi için gerekli şartlardan biri değildir?
A) Duyu organlarının sağlam olması
B) Uyarıcının hoşa giden nitelikte olması
C) Uyarıcının şiddetinin duyum eşiği sınırları içinde olması
D) Bir uyarıcının bulunması
E) Sağlıklı bir sinir sisteminin olması
Çözüm: Duyumun gerçekleşmesi için hoşa giden bir uyarıcıya gerek yoktur. Cevap: B
19.Buğra, kumandanın ses tuşuna basarak televizyonun sesini azaltmış ancak sesin şiddetindeki değişmenin fark edilmediğini söyleyerek kumandanın tuşuna bir kez daha basmıştır.
Buğra’nın televizyonun sesini azaltmak için yapmış olduğu davranış aşağıdakilerden hangisiyle açıklanabilir?
A) Yetersiz uyarılma
B) Fark eşiği
C) Duyum eşiği
D) Duyarsızlaşma
E) Duyusal uyum
Çözüm: Uyarıcının şiddetinde meydana gelen değişmelere fark etmeye Fark eşiği denir. Cevap: B
20.Yetersiz ve aşırı uyarılma sonucunda organizmanın fizyolojik ve psikolojik dengesi bozulur. Organizma uyum durumunu dengeleme ile yeniden korur.
Buna göre, organizmada gözlemlenen aşağıdaki davranışlardan hangisi dengeleme değildir?
A)Soğuk havalarda titremesi
B)Oksijen azaldığında kan basıncının azalması
C)Fazla şekerin karaciğerde depolanması
D)Heyecandan bildiği soruları yapamama
E)Aşırı sıcaklarda terlemek
Çözüm: Heyecandan bildiği soruları yapamamak dengeleme durumuna örnek değildir Organizma uyum davranışı sergilemez. Cevap: D
21.Aşağıdaki durumlardan hangisi aşırı uyarılmaya örnektir?
A)Çok sevdiği yakınını kaybeden Elif’in üzüntüden bayılması
B)Mert’in uzun süre evde tek başına kalması
C)Füsun’un kısık sesli öğretmenden ders dinlemesi
D)Göreve yeni başlayan Aliye Hemşire’ nin elinin titremesi
E)Kitap okumaya dalmış olan Fuat’ın çalan kapı zilini fark etmemesi
Çözüm: Aşırı uyarılma, dış ya da iç uyarıcının organizmayı normal şiddet ve sürenin üzerinde etkilemesidir. Cevap: A
22.Uzun süre yetersiz uyarılmaya maruz kalmış bir bireyde aşağıdaki davranışlardan hangisi gözlenmez?
A)Çevreye uyumda zorlanma
B)Algılama bozuklukları
C)Halüsinasyon görme
D)Davranışlarda düzensizlik
E)Zekâ bölümünde kalıcı gerileme
23.Hastanede göreve yeni başlayan duygu ilk önce ilaç kokularından rahatsız olduğunu, zamanla bu rahatsızlığın ortadan kalktığını ifade etmiştir.
Bu durum aşağıdaki kavramlardan hangisine örnek oluşturmaktadır?
A)Dengelenme
B)Aşırı uyarılma
C)Alışma
D)Duyum eşiği
E)Yetersiz uyarılma
Çözüm: Bireyin uyarıcıya zaman içerisinde duyusal tepki vermemesi alışmadır. Cevap: C
24.Okula yeni başlayan çocuk için önceleri her sabah okula gitmek heyecan verici bir durumken zamanla sıradan bir olay haline gelebilir.
Bu parçada sözü edilen durum aşağıdaki kavramlardan hangisiyle açıklanabilir?
A)Duyum eşiği
B)Yetersiz uyarılma
C)Duyusal uyum
D)Duyarsızlaşma
E)Güdülenme
Çözüm: Duyarsızlaşma, sık karşılaşılan uyarıcıya gösterilen duygusal tepkinin azalmasıdır. Cevap: D
25.Aynı uyaranla uzun süre karşılaşan bir organizma duyusal uyum (alışma) yaparak uyaranı ilk duyumsadığı haliyle algılamaz.
Aşağıdakilerden hangisinde “duyusal uyum” vardır?
A)Gecenin ıssızlığında en ufak tıkırtıdan rahatsız olma
B)Sevdiği yiyeceklerden daha çok yeme
C)Daha önce rahatsız olduğumuz radyo sesini zamanla rahatsız etmemesi
D)Kalabalık karşısında konuşurken heyecanlanma
E)Çöpçülerin ağır çöp kokularını bir süre sonra duyamamaları
Çözüm: Çöpçülerin kokuya karşı verdikleri tepki duyusal uyumdur. Cevap: E
26.Uzakta bulunan bildiğimiz bir evi gördüğümüzde bunun aslında göründüğü kadar küçük olmadığını bilir, onu gerçek boyutlarıyla algılarız.
Bu durum algının hangi özelliği ile ilgilidir?
A)Algıda bütünlük
B)Algıda gruplama
C)Algıda seçicilik
D)Uzay algısı
E) Algıda değişmezlik
Çözüm: Daha önceden bilinen uyarıcıların farklı koşullarda olsa aynı boyutlarda algılanması algıda değişmezliktir. Cevap: E
27.Herhangi bir arabayı tek tek pencerelerinden, kapısından farlarından gelen uyarıcılarla değil bütünleşmiş olarak toplu halde algılarız.
Yukarıdaki durumu en iyi açıklayan kavram aşağıdakilerden hangisidir?
A)Algıda değişmezlik
B)Algıda seçicilik
C)Algıda organizasyon
D)Derinlik algısı
E)Algı yanılması
Çözüm: Nesneleri bir bütün halinde algılamak algıda organizasyondur. Cevap: C
28.Aşağıdakilerden hangisi fiziksel illüzyona örnektir?
A)Sisli bir havada, bir ağacın insan olarak algılanması
B)Bir kişinin ölen annesiyle her gece konuştuğunu söylemesi
C)Rüzgârdan sallanan perdenin hayalet olarak algılanması
D)Karanlık bir odada yerdeki bez parçasının fare olarak algılanması
E)Ufka bakıldığında, yeryüzü ile gökyüzünün bitişikmiş gibi algılanma
Çözüm: Fiziksel illüzyon duyu organlarının yapısından veya uyarıcının özelliklerinden kaynaklanan illüzyondur. Her insanda aynı yanılgıya yol açar. Cevap: E
29.Güdülere bağlı olarak tepkilerin ortaya çıkmasında belirli bir sıra vardır.
Aşağıdakilerden hangisinde güdülenme aşamaları sırayla verilmiştir?
A)İhtiyaç-dürtü-tepki-güdü
B)Güdü-İhtiyaç-dürtü-tepki
C)Dürtü-ihtiyaç-güdü-tepki
D)İhtiyaç-güdü-tepki-dürtü
E)İhtiyaç-dürtü-güdü-tepki
Çözüm: Güdülenme süreci sırasıyla; dürtü, ihtiyaç, güdü ve tepki olarak gerçekleşir. Cevap: C
30.Aşağıdakilerden hangisi sosyal güdülere örnek olarak gösterilemez?
A)Bir öğrencinin zeki olduğunu başkalarından duymak istemesi
B)Tiyatro sanatçısının alkışlanmak istemesi
C)Prim almak isteyen futbolcuların iyi mücadele etmesi
D)Bir babanın çocuklarına örnek olması için YKS ‘ye hazırlanması
E)Bir bebeğin karnı acıktığı için ağlaması
Çözüm: Açlık, susuzluk, cinsellik, annelik gibi güdüler fizyolojik kökenli güdülere örnektir. Cevap: E
31.Bazı hayvanların kış uykusuna yatması, örümceklerin ağ örmesi, yarasaların ışıktan kaçması içgüdüsel davranışlara örnektir.
Aşağıdakilerden hangisi içgüdüsel davranışların özelliklerinden değildir?
A)Öğrenmeye bağlı değildir.
B)Bir türün bütün bireylerinde görülür.
C)Aynı uyarıcı ortamında aynı şekilde ortaya çıkar.
D)Davranış kalıtım yoluyla aktarılır.
E)Deneyimler sonucu öğrenilir.
Çözüm: İçgüdüler niçin yapıldığı organizma tarafından bilinmeyen davranışlardır deneyimler sonucu öğrenilmez. Cevap: E
32.Birçok öğrencinin YKS esnasında kalbi hızla çarpar, elleri heyecandan titrer ve ağzı kurur.
Bu parçadan yola çıkılarak duygular hakkında aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
A)Özneldir.
B)Karmaşık yapıdadır.
C)Geçmiş tecrübelere dayanır.
D)Fizyolojik etkisi vardır.
E)Ön yargılara dayalıdır.
Çözüm: Duygular insanda kalp çarpıntısı, el titremesi gibi fizyolojik tepkilere neden olur. Cevap: D
33.Hoş olmayan bir durumla, örneğin saldırmaya hazırlanan bir köpekle karşılaştığımızda korku duygusu oluşur. Bu da bize ilerde benzer bir durumla karşılaştığımızda kaçmamız gerektiğini öğretir.
Bu parçada korku duygusunun hangi özelliği vurgulanmaktadır?
A)Psikolojik değişikliklere neden olması
B)Farklı heyecanlarda aynı tepkinin verilmesi
C)Fizyolojik durumu etkilemesi
D)Davranışları biçimlendirmesi
E)Her bireyde aynı biçimde görülmesi
Çözüm: Duygular davranışları etkiler ve şekillendirir. Cevap: D
34. Duyguların ifadesinde sözlü ve sözsüz iletişim bir bütündür. Sözel ifadelerde birey gerçek duygularını karşı tarafa yansıtmayabilir ya da aslında hissettiği duyguların tam tersini söyleyebilir.
Bu bilgilere dayanarak aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?
A)Duyguları bastırmak gerekir.
B)Duygular kontrol edilemez.
C)Duyguların sözel ifadesi özneldir.
D)Farklı duygular aynı tepkiye yol açar.
E)Duygular çevresel koşullara göre değişir.
Çözüm: Duyguların sözel ifadesi özneldir bireyden bireye farklılık gösterir. Cevap: C
35.Normal bilinç durumu, kişinin kendi duyumlarını, çevreden gelen uyarıcıların ve bunları değerlendirilmelerinin farkında olduğu uyanıklık durumudur.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi normal bilinç durumunun bir özelliğidir?
A)Derin uyku durumu
B)Algıları bilgiye dönüştürme
C)Biyolojik saatin bozulması
D)Uyarı yoksunluğu
E)Kaygı ve stres
Çözüm: Birey, bilinç durumunda dikkatli bir uyanıklık hâlindedir ve çevresindeki uyarıcıları algılayarak onları bilgiye dönüştürebilir. Cevap: B
36.Meditasyon birçok kültürde ve dinde uygulanan manevi bir arınma tekniğidir.
Buna göre meditasyonun amacı aşağıdakilerden hangisidir?
A) İradeyi durdurmak
B) Zengin hayaller oluşturmak
C) Beden üzerinde ruhsal denetim sağlamak
D) Toplumsal sorunlara çözüm bulmak
E) Fiziksel gelişimi hızlandırmak
Çözüm: Meditasyon beden üzerinde ruhsal denetim sağlayarak gerginlikten ve kaygıdan kurtulmayı sağlar. Cevap: C
37. Sosyal etki insan, grup veya toplumun bireyin davranışlarını olumlu ya da olumsuz yönde etkilemesi ya da değiştirmesidir.
Aşağıdakilerden hangisinde sosyal etki yoktur?
A) Çarşıya çıkarken kravat takmayan Emre’nin iş görüşmesine giderken takması
B) Kemal’in polisten ceza almamak için belli hız sınırının altında gitmesi
C) Elif’in giyimini arkadaş grubunun beğenisine göre yapması
D) Duygu’nun faydalı olduğuna inandığı için kitap okuması
E) Karşısında oturan insanların kendine baktığını fark eden Fatma’nın kendine çeki düzen vermesi.
Çözüm: Birey sosyal bir etkiye, uyma ya da uymama davranışı ile karşılık verir. Cevap: D
38.Tutumlarda bilişsel, duygusal ve davranışsal olarak üç öğeden oluşur. Nesneye ilişkin bilgiler bilişsel, bilgilere bağlı heyecanlar duygusal, belli bir biçimde tepki gösterme de davranışsal ögelerdir.
Buna göre bir öğrencinin Matematik dersine karşı göstermiş olduğu olumsuz tutumun duygusal öğesi aşağıdakilerden hangisidir?
A)Matematik dersini dikkatle dinlemesi
B)Matematiğin tüm konularını bilmesi
C)Matematik dersini dinlememesi
D)Matematik dersini sevmemesi
E) Matematik öğretmeninin ismini unutması
Çözüm: Matematik dersinin sevilmesi duygusal ögedir. Cevap: D
39.Uyma davranışı, bireylerin düşünce ve davranışlarını, üyesi oldukları grubun normlarına uyacak biçimde düzenlemelerine denir.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi uyma davranışına örnek olarak gösterilemez?
A) Yemekhanede yemek yiyecek bir öğrencinin sıraya girmesi
B) Arkadaşları rap müzik dinleyen gencin, rap müzik dinlemeye başlaması
C) Kütüphanede öğrencilerin sessizce ders çalışması
D) Geometri dersini çok seven gencin ders çalışması
E) Yolda belli bir yere bakan grubu görenlerinde o yöne doğru bakması
Çözüm: Geometri dersinin sevilmesi bireysel tutumdur, grubun etkisiyle gerçekleşmez. Burada uyma davranışı yoktur. Cevap: D
